LTS: Nhạc Sĩ Ngô Thụy Miên không chỉ là người nhạc sĩ của riêng vùng Tây Bắc mà dòng nhạc của ông mãi ngân vang vô tận trong và ngoài nước ..
Nhân mùa Xuân mới lại trở về, mời bạn đọc nghe cuộc trò chuyện tâm tình về nỗi nhớ “Trời Sài Gòn còn nhiều mây bay, nhiều niềm đau thương bi hận tràn đầy ” và những tâm tình cô đọng nhất của tác giả Nhạc Sĩ Ngô Thụy Miên, một người bạn đằm thắm, sống với công việc chuyên môn điện toán trong vùng Olympia tiểu bang Washington, hạnh phúc bên cạnh vợ và gia đình từ một vài năm sau khi Sài Gòn thất thủ cho đến ngày nay.
Người Việt Tây Bắc: Nhạc sĩ Ngô Thụy Miên ở địa vị là nhạc sĩ chuyên sáng tác các tình khúc đã trên 40 năm nay, nhạc sĩ nghĩ sao về mọi sinh hoạt của tình khúc nhạc Việt ở hải ngoại và ở trong nước?
Ngô Thụy Miên: Trong những năm tháng qua, tại hải ngoại chúng ta đang có nhiều người viết trẻ. Họ đã có đầy đủ khả năng, điều kiện sáng tác những tác phẩm tình ca giá trị. Nhưng họ cần được giúp đỡ nhiều hơn để phổ biến những tác phẩm mới đến khán thính giả. Ở hải ngoại chúng ta chỉ có vài, ba trung tâm video ca nhạc đang hoạt động mạnh, các trung tâm băng nhạc nhỏ thì có khá nhiều, nhưng hoạt động rời rạc, hạn hẹp. Các trung tâm lớn thì chỉ muốn thâu lại những sáng tác cũ đã được khán thính giả đón nhận từ nhiều năm nay, và nếu như vậy lấy đâu ra chỗ cho các người viết mới chen chân vào thị trường âm nhạc? Chưa kể đất nước người quá rộng lớn, vấn đề phát hành cũng là một trở ngại không nhỏ! Thực hiện cho mình một cuốn CD, nếu không có các trung tâm lớn giúp phổ biến hay phát hành thì những tác phẩm này cũng không thể chấp cánh bay bổng trên nền trời âm nhạc Việt Nam được Hiện nay các mạng lưới Internet đã có khá nhiều diễn đàn văn học nghệ thuật. Ở đây các người viết mới có thể gặp gỡ, trao đổi kinh nghiệm, học hỏi cùng nhau để có thể tiến bộ hơn trong lãnh vực sáng tác. Nhưng dù sao tất cả vẫn còn trong một hoàn cảnh, một môi trường hạn hẹp. Một vấn đề trở ngại lớn khác cho Tình Ca ở hải ngoại là giới trẻ lớn lên ở đây vẫn ít hoặc không nói, không nghe, không viết được tiếng Việt một cách thông thạo nên đã tìm đến âm nhạc Mỹ, và quên đi là mình cũng có những tình ca nhạc Việt tuyệt vời về cả nhạc thuật lẫn ca từ. Tôi nghĩ môi trường sinh hoạt tình ca ở hải ngoại sẽ có thể gặp nhiều khó khăn, trở ngại trong những thập niên sắp tới, khi số lượng người nghe không còn bao nhiêu và số lượng người viết càng thêm ít ỏi!
Nói về môi sinh của tình khúc nhạc Việt, ở trong nước ngày nay thì tôi không dám có ý kiến, vì không sống ở đó nên không dám chỉ dựa trên tài liệu báo chí hoặc internet để phán đoán về vấn đề này. Tuy nhiên theo thiển ý riêng tôi thấy với số lượng người nghe và người sáng tác trong nước đông hơn, nhưng phát triển theo chiều hướng nào thì tôi không biết. Trong những năm tháng qua, tại hải ngoại chúng ta đang có nhiều người viết trẻ. Họ đã có đầy đủ khả năng, điều kiện sáng tác những tác phẩm tình ca giá trị. Nhưng họ cần được giúp đỡ nhiều hơn để phổ biến những tác phẩm mới đến khán thính giả.
NVTB: Ngoài lãnh vực sáng tác các tình khúc nhạc sĩ còn có khuynh hướng sáng tác nào khác hiện giờ không?
NTM: Trong các khuynh hướng sáng tác, thông thường người ta nói nói Tình Ca (đôi lứa), Thân Phận, Quê Hương, Tuổi Thơ. Từ những ngày đầu tiên sáng tác, tôi đã tự chọn cho mình con đường viết tình ca, vì thấy thích hợp với con người, với cá tính lãng mạn, đa cảm, đa sầu của mình, và cũng chỉ vì tình yêu mãi mãi vẫn là một đề tài muôn thuở cho người nghệ sĩ sáng tác. Một lần nào đó tôi đã có nói là: chỉ xin được nhớ đến như một người viết tình ca không hơn, không kém. Song trong môi trường, xã hội hiện nay, tôi vẫn tiếp tục viết tình ca, vẫn tiếp tục chia sẻ những tình cảm, tâm tư riêng của mình qua những đổi thay, thăng trầm của cuộc sống nơi xứ người, và vẫn mong được gửi những tác phẩm của mình đến với tất cả những ai có lòng tiếp tục thưởng thức ca nhạc Việt Nam nói chung và tình ca Ngô Thụy Miên nói riêng …
NVTB: Những ca khúc nào, cho đến nay, mang lại cho nhạc sĩ niềm vui, hãnh diện qua sự yêu mến của khán thính giả? Hoặc vì đã chuyển đạt được nhiều nhất những thông điệp từ nội tâm?
NTM: Cá nhân tôi vẫn yêu mến ca khúc đặc biệt mà tôi đã hoàn tất nhạc trước khi đặt lời, bốn ca khúc này mang một chút âm hưởng nhạc cổ điển Tây Phương: Mắt Biếc, Từ Giọng Hát Em, Dốc Mơ, và Miên Khúc. Ngoài ra một số các sáng tác của tôi đã được khán thính giả đón nhận nồng nhiệt. Hai ca khúc tôi nghĩ đã được yêu mến nhắc đến nhiều nhất, hai ca khúc chuyển đạt được gần như tất cả những điều tôi muốn nói, muốn chia xẻ với người về tình yêu, đó là Niệm Khúc Cuối, và Riêng Một Góc Trời. Niệm Khúc Cuối là một ca khúc trong sáng lãng mạn tôi viết từ năm 1971, có thể nói bài hát này đã được thu thanh, thu hình nhiều nhất trong các tác phẩm của tôi: Tình ơi! Dù sao đi nữa, xin vẫn yêu em!
Vâng, đó là điều duy nhất tôi muốn nói về tình yêu. Hãy cho, hãy chấp nhận và hãy tha thứ để tình yêu vĩnh viễn mãi là niềm tin và hy vọng của chúng ta.
Bài hát thứ hai tôi viết ở hải ngoại năm 1996: Riêng Một Góc Trời: Đời như sương khói, mơ hồ trong bóng tối. Em đã xa xôi, tôi vẫn chơi vơi, riêng một góc trời.
Nếu hạnh phúc là những kỷ niệm sáng nắng chiều mưa của một thời, là những tàng lá úa rơi buồn trong nỗi nhớ, hay những nụ hôn, những giọt nước mắt lặng lẽ vẫn chìm sâu trong trí tưởng thì Riêng Một Góc Trời đã là một người bạn đồng hành tuyệt vời cho những tâm hồn đã yêu, đang yêu và mãi sẽ còn yêu.
Khi Trung Tâm Thúy Nga phát hành cuốn Video Tình Ca Ngô Thụy Miên năm 1992, thì tôi nhận được nhiều điện thoại, cùng những lời cám ơn đến từ khán giả khắp nơi đã xem cuốn video này. Rất nhiều những lời cám ơn đều dành cho một sáng tác tôi viết duy nhất ở SàiGòn sau năm 1975. Em Còn Nhớ Mùa Xuân, một ca khúc tôi viết trong một bối cảnh đặc biệt. Bản nhạc kể lại những giao động một thời trên quê hương, đất nước và nói lên tâm sự của một người thanh niên giữa những mất mát đổi thay đang xảy ra quanh mình. Đây là ca khúc duy nhất tôi viết có mang chút bối cảnh xã hội, và cũng đã nói lên được những cảm của thanh niên thế hệ trẻ chúng tôi ngày tháng đó. Phải nói đây là một ca khúc đã mang lại cho tôi những niềm vui và hãnh diện đặc biệt trong cuộc đời sáng tác của mình.
NVTB: Nhạc sĩ còn có những cảm nhận nào khác, trong giai đoạn hiện thời về một ngõ mở mới cho những ca sĩ trình diễn các sáng tác của mình, thế hệ nối tiếp?
NTM: Dòng nhạc thính phòng đang gặp trở ngại, khó khăn về nhiều phương diện: Người nghe nhạc thính phòng đã ít lại càng ít hơn khi thế hệ người lớn tuổi đã ra đi, và thế hệ trẻ thì tìm niềm vui trong những dòng nhạc khác, hay nhạc ngoại quốc!
Nhạc sĩ – Một số anh em sáng tác cũ đã ra đi, những người còn lại, mệt mỏi với đời sống thường ngày, đã không còn đủ cảm hứng để tiếp tục viết nhạc. Lớp người viết mới thì không có điều kiện phổ biến sáng tác của mình. Thực hiện được một cuốn CD, nếu không có sự giúp đỡ của các trung tâm thì, những tác phẩm đó cũng sẽ dần vào quên lãng! Qua hệ thống internet, một số các người viết mới đã có thể giới thiệu những tác phẩm giá trị của mình đến với người nghe, nhưng như đã nói, tất cả vẫn trong một môi trường hạn hẹp. Một ca khúc được sáng tác nếu không được giới thiệu đến người nghe, không được khán thính giả chấp nhận, thì cũng chỉ là một tờ giấy với những note nhạc, không hơn không kém! Người nhạc sĩ sẽ có thể là mất dần đi những cảm hứng sáng tác một khi những tác phẩm của mình bị chìm vào quên lãng theo ngày tháng.
Ca Sĩ – Lớp ca sĩ cũ trình bày nhạc thính phòng như Tuấn Ngọc, Lệ Thu, Khánh Ly, Khánh Hà, Ý Lan … vẫn được khán giả ái mộ, nhưng tất cả cũng còn một thời gian không lâu nữa là sẽ phải từ giã sân khấu, và thế hệ hát nhạc thính phòng nối tiếp như: Y Phương, Nguyên Khang, Diễm Liên, Trần Thái Hòa.., hiện nay cũng đang được sự yêu mến và được sự ủng hộ nồng nhiệt của khán thính giả. Họ là những tiếng hát hiếm quý trong vườn âm nhạc Việt Nam ở hải ngoại. Tuy nhiên nhìn lại số lượng ca sĩ hát nhạc thính phòng còn quá ít, so với những ca sĩ hát nhạc trẻ, hay nhạc quê hương. Về các chương trình ca nhạc, có thể nói các show thính phòng được tổ chức trong các cộng đồng Việt Nam, ở khắp các nơi trên thế giới vẫn rất ít so với các chương trình tạp lục. Khán thính giả của dòng nhạc thính phòng rất chọn lọc, nên khi tổ chức, ban tổ chức thông thường chỉ mong được hòa vốn là coi như đã thành công! Các trung tâm băng nhạc thì cần đáp ứng với nhu cầu thưởng ngoạn của mọi tầng lớp khán thính giả, và sự góp mặt của dòng nhạc thính phòng thường chỉ còn là một hoặc hai tiết mục nhỏ trong chương trình.
Tôi vẫn nghĩ tìm được con đường mới cho các thế hệ ca sĩ nối tiếp có cơ hội duy trì cũng như phát triển dòng nhạc Thính Phòng ở hải ngoại không phải là một chuyện dễ làm! Vì ngày nào nhu cầu thưởng ngoạn của khán thính giả dòng nhạc thính phòng không phát triển, ngày nào các ca nhạc sĩ còn vẫn gặp nhiều khó khăn trong việc trình diễn, cũng như phổ biến các tình khúc, thì ngày đó dòng nhạc này sẽ vẫn còn gặp nhiều khó khăn.
NVTB: Nhạc sĩ còn có ý kiến gì hơn về tình hình sáng tác của người Việt nói chung có những sự kiện hoặc thành quả nào đáng lưu ý ảnh hưởng đến kích thích hoặc làm chùng lại tình cảm sáng tác của Ngô Thụy Miên cùng với Anh Bằng, Lam Phương, Từ Công Phụng, Vũ Thành An, Đức Huy..?
NTM: Trong những năm tháng qua, tại hải ngoại cũng như trong nước đều có những tác giả trẻ, với những tác phẩm có giá trị. Nhưng hầu hết các tác phẩm được giới thiệu và phổ biến rộng rãi vẫn chỉ là những ca khúc. Chúng ta không thể phủ nhận sự đóng góp quan trọng của ca khúc phổ thông vào vườn hoa âm nhạc Việt Nam, nhưng tôi vẫn kỳ vọng nhiều hơn nới những nhạc sĩ trẻ bây giờ. Tôi nghĩ nghĩ rằng họ đã có một cơ hội thật đầy đủ, thật tốt đẹp để nghiên cứu, trau dồi, cũng như học hỏi những dòng nhạc mới lạ trên khắp thế giới qua những phương tiện như CDs, Internet, Concerts, Books … mà những người viết nhạc chúng tôi 30, 40 năm trước không thể có. Họ là những người có thể làm mới lạ hơn cho âm nhạc Việt của chúng ta với kiến thức tổng hợp, của hai nền âm nhạc Đông Tây. Dĩ nhiên khi viết những tác phẩm này, họ cần phải có những cơ hội, những môi trường để phổ biến. Tôi hy vọng qua các concerts, hay các chương trình của các trung tâm video, họ sẽ được trang trọng dành cho ít nhất một tiết mục để giới thiệu, cũng như đưa giới thưởng ngoạn đến một cuộc hành trình mới vào âm nhạc Việt Nam của chúng ta ở thế kỷ thứ 21 này!
Nói đến sân khấu, tôi nghĩ, với những buổi trình diễn âm nhạc, nghệ thuật hay những chương trình video hiện nay của chúng ta ở hải ngoại, thì sân khấu thật sang trọng, thật huy hoàng, hay sân khấu nhỏ bé, nghèo nàn, chật hẹp thực sự không quan trọng lắm. Cái quan trọng là trình diễn cái gì trên sân khấu mà thôi. Khi người thưởng ngoạn vẫn chấp nhận, vẫn tiếp tục đi trên những con đường đã được đi mòn qua từ bao lâu năm tháng, thì chúng ta vẫn tiếp tục được thưởng thức những chương trình văn nghệ thiếu những cái mới, cái lạ cần thiết cho một nền âm nhạc Việt tại hải ngoại.
Nếu nói Âm Nhạc là một phương tiện tiêu biểu hiện được tất cả những tình cảm giao hòa giữa con người và con người, giữa con người và cuộc sống, giữa con người và thiên nhiên, thời tiết thì tôi cho rằng anh em sáng tác chúng tôi (trước 1975), cho dù là ở trên quê hương, với những tháng ngày, kỷ niệm thân yêu quanh mình, hay đang bận rộn trên phần đất tạm dung này với những đổi thay, thăng trầm của cuộc sống, chúng tôi vẫn tiếp tục sáng tác, vẫn tiếp tục gửi đến đời, đến người những tác phẩm được viết từ trái tim còn tuổi trẻ như ngày nào. Và như vậy, tôi không nghĩ đây là một hiện tượng,, khi một số nhạc sĩ chúng tôi vẫn có những tình khúc tuyệt vời (như Anh Bằng vẫn viết nhạc tình trong những năm gần đây 2012-2013) mà khán thính giả trên toàn quốc đã hoặc sẽ chia sẻ với tác giả.
Từ ngày ra hải ngoại như Anh Bằng, Lam Phương, Từ Công Phụng, Vũ Thành An, Đức Huy.. vẫn tiếp tục cống hiến, những ca khúc, tác phẩm bất hủ, và tôi hy vọng họ vẫn mãi là người bạn đồng hành bên cạnh những người đã yêu, đang yêu, và mãi sẽ còn yêu…
Người Việt Tây Bắc:
Xin cám ơn Nhạc Sĩ Ngô Thụy Miên. Ước mong có dịp gặp gỡ lại Nhạc Sĩ trên sân khấu để nghenhạc sĩ thố lộ thêm về xúc động trải dài trong dòng nhạc “Dù sao đi nữa… tôi vẫn yêu em” và cùng “hoài niệm… một thời để còn ” Nhớ Mùa Xuân … Sài Gòn”
Ảnh trong bài: Nhạc Sĩ Ngô Thụy Miên trong một đêm nhạc thính phòng với Y Phương qua ca khúc “Em Còn Nhớ Mùa Xuân”, được thu vào CD- DVD -ASIAvà Lệ Vinh (Spring Taste) nhà tổ chức chương trình ca nhạc
