Ca Sĩ BÍCH VÂN …. đầy Niềm Tin, Hy Vọng và Tình Yêu
Giọng Hát Bay Lượn ở Cao Độ ….khiến tôi rơi xuống Bất Ngờ
Bóng tối êm đềm phủ xuống một không gian thật cô đọng… trong đó, tôi im lặng ngồi dựa mình ở một góc sofa màu đỏ…Đèn tắt hết, chỉ còn một ngọn nến đen trên coffee table và một ngọn nến đỏ trên top của đàn piano màu đen bóng loáng …vừa đủ sáng để tôi thấy màu tóc lung linh của người nhạc sĩ ngồi đệm đàn…vừa đủ sáng để tôi dâng cảm xúc của mình theo từng làn hơi và giọng hát của người ca sĩ trước mặt …Người con gái đang ngồi vừa đệm đàn vừa hát cho tôi nghe là Ca Sĩ Bích Vân …vừa trở về khung trời nghệ thuật ở CA từ New York.
Tôi biết Bích Vân khoảng năm 2004 khi BV hát bài “Xuân Về trong Niềm Nhớ” trong một project tôi thực hiện chương trình TV. Lúc ấy, BV mới sang Mỹ được vài năm, sau khi tốt nghiệp Nhạc Viện SG. Tôi sáng tác bài nhạc này rất hợp với giọng hát BV trong sáng, kỹ thuật cao và rất truyền cảm, nhất là những đoạn BV tự hát bè cho giọng nam khiến bài nhạc trở nên hấp dẫn hơn …và tôi rất quí mến tánh tình dễ thương của “cô ca sĩ nhỏ bé này”. Đó là lúc tôi gặp BV vào mùa thu trên đường đầy lá khô…Lúc ấy, BV dù mang hành trang từ Nhạc Viện SG sang Mỹ nhưng cô bé giống như “con nai vàng ngơ ngác” của nhà thơ Lưu Trọng Lư đang phân định hướng đi của mình trước con đường nghệ thuật thơ mộng xứ người.
Rồi sau đó một năm, Bích Vân cũng đã đóng góp tài năng mình với Trung Tâm Asia, Hội Hiếu Nhạc Việt Mỹ (với chương trình gần đây nhất mừng sinh nhật Composer Lê Văn Khoa), các chương trình Nhạc Thính Phòng“50 năm tình ca Từ Công Phụng”, “Đoàn Chuẩn Từ Linh”, “Vết Chim Bay – Cung Tiến”, “Phạm Đình Chương”, “Đăng Khánh”…
Hôm nay, sau 8 năm, tôi gặp lại Bích Vân … Vẫn là vóc dáng nhỏ bé và giọng nói dịu dàng nhưng có vẻ chững chạc hơn…Vẫn mái tóc dài nhưng bềnh bồng và quyến rũ hơn …Vẫn là những ngón tay măng non thoăn thoắt lướt trên phím piano nhưng có nội lực mạnh mẽ hơn….Vẫn là chất giọng trong sáng như trước nhưng bây giờ tôi có cảm tưởng giọng hát BV có một Âm Vực rộng hơn – tới 3 Quãng Tám (3 Octaves – from low E to super high E). Giọng hát BV bay cao vút hơn xưa và nhất là khi lên những “cao trào” làm tôi “nín thở”…vì giọng hát bay lên đỉnh cao rồi vỗ cánh lượn cao hơn nữa …đó là lúc tôi “cảm giác như rơi vào khoảng không gian bất ngờ”. Quả thật, Ca Sĩ Bích Vân đã vươn vai, đứng dậy và thả làn hơi sương khói của mình vào mây gió, “rất mỏng và tinh vi” để len lỏi vào các ngõ ngách của tâm hồn người nghe nhạc.
Bích Vân được sinh ra và là người con duy nhất trong gia đình say mê âm nhạc. Bích Vân được ông nội dạy đàn Mandoline từ lúc 5 tuổi. Sau đó, được Mẹ cho đi học đàn Piano chuyên về nhạc cổ điển từ năm 10 tuổi. Từ đó, Bích Vân đã bắt đầu sinh hoạt văn nghệ thiếu nhi, luôn đạt được những giải thưởng khi dự thi tại trường học và tham gia ca đoàn, đệm đàn piano tại các chương trình Thánh lễ ở nhà thờ ở Sài Gòn. Sau khi học xong trung học, Bích Vân quyết định thi vào Nhạc Viện Sài Gòn / học khoa Thanh Nhac. Đồng thời song song với học nhạc, BV cũng thi đậu trường Đại Học Kiến Trúc, học về Graphic Design, từng được Giải Nhất trong cuộc thi Tiếng Hát Sinh Viên.
Khi sống tại Hoa Kỳ, Bích Vân đã tiếp tục theo học ngành thanh nhạc tại Santa Ana College, sau đó tốt nghiệp cử nhân ngành Biểu Diễn Thanh Nhạc Opera tại Nhạc Viện Bob Cole thuộc trường Cal State Long Beach. Sau đó BV tiếp tục theo đuổi chương trình Cao Học tại Đại Học New York (NYU), đã tốt nghiệp danh dự Cao Học ngành Biểu Diễn Nhạc Kịch Broadway, và chứng chỉ cao cấp về Giảng Dạy Thanh Nhạc (Advanced Certificate of Pedagogy). BV được trường NYU mời vào ban giáo sư để giảng dạy. BV đã biểu diễn vai chính trong các vở Nhạc Kịch và Opera “The King and I”, “The Music Man”, “Giulio Cesare”, “Falstaff”, “A World Without Harmony”, “Count To Ten”…
Tiến trình học nhạc từ VN sang Mỹ của Bích Vân là những cánh cửa đào luyện cho BV những kiến thức âm nhạc. Và theo trình tự, nó bồi đắp sự tập luyện khổ công trong từng giai đoạn, phát triển kinh nghiệm theo nhiều thể loại nhạc khác nhau ở từng môi trường. BV cho biết “BV may mắn được học nhiều thể loại nhạc khác nhau như Nhạc Dân Ca ở Nhạc Viện SG; Nhạc Opera ở Cal State Long Beach và Nhạc Broadway, Pop, Jazz ở New York University. Mỗi giai đoạn, BV được học tập nhiều hơn, và trình độ dần dần được tăng lên hơn. Tại New York University có lẽ là khoảng thời gian quý giá nhất, vì BV được tiếp cận với trung tâm văn hóa, âm nhạc của thế giới, được hấp thụ những kỹ thuật hát hay và tân tiến nhất thế giới ở nơi những Giáo Sư nổi tiếng quốc tế đã có bề dày kinh nghiệm lớn lao. Ngoài ra, môi trường học tập, làm việc ở New York vô cùng khó khăn và cam go, vì ai cũng giỏi và cố gắng rất nhiều. Chính điều đó thúc đẩy BV phải cố gắng và nỗ lực không ngừng…”
Trong cuộc sống, điều hạnh phúc nhất là mình được có sự lựa chọn để đi theo con đường mình yêu thích, nhất là chọn được hướng đi Âm Nhạc rồi thong dong gạn lọc màu sắc cho mình .Bích Vân cho tôi biết vì sao cô thích dòng nhạc Tiền Chiến, Opera và Broadway như sau: “ Em yêu thích dòng nhạc Tiền Chiến, thính phòng vì những bài hát bất hủ này đẹp về giai điệu và ca từ. Ý nghĩa thật hay, thật sâu lắng, và rất phù hợp với chất giọng của em. Còn dòng nhạc Opera và Broaway em rất thích vì khi xem 1 vở diễn, mình có thể xem được cả hát, múa, và diễn xuất nữa. Khi em biểu diễn Broadway hay Opera, em phải làm tất cả những yếu tố này, cộng với cốt truyện, trang phục, sân khấu… làm cho những bài hát này càng thêm hấp dẫn và thu hút”
Bích Vân học hát Dân Ca 3 miền ở SG & hát Nhạc Kịch ở NY. Tôi nghĩ BV cũng giống như các bậc đàn anh / đàn chị kinh nghiệm trong nghề, đang cố gắng nối kết Nghệ Thuật Âm Nhạc Tây Phương vào các giai điệu Dân Ca VN. Tôi hỏi BV về những điểm kỹ thuật tương đồng và khác biệt cần phải nhận thức để sự kết hợp không bị gò bó hay gượng ép, BV nói rằng: “Có những điều tương đồng như vị trí của tiếng hát, làm sao cho âm thanh phát ra có thể thanh thoát, chứ không hát nhiều bằng giọng cổ. Cách nhả chữ trong dân ca VN cũng khác hơn là âm nhạc Tây Phương, không quá cứng, hoặc không quá tròn hay gò bó. Nhưng dân ca VN có những luyến láy rất chi tiết và rất ngẫu hứng, lại phải phù hợp với từng miền, nên phải càng hát, càng thấm thì càng hay. Để kết nối âm nhạc Tây Phương vào Dân Ca VN thì có lẽ chủ yếu là những kỹ thuật hát như lấy hơi, cách xử lý âm thanh, giọng hát khi lên cao, xuống thấp… Khi kỹ thuật mình đã vững thì mình có thể thay đổi cho phù hợp với thể loại nhạc mà mình đang hát.Nhưng đối với dân ca, có lẽ phải cần nhiều cái tình, cái hồn trong đó thì sẽ hay hơn và ngọt ngào hơn nữa..”.
Nghệ Thuật Âm Nhạc bao la… Quan Niệm, Ước Mơ và Cách Nhìn Đời của Bích Vân cũng rất đơn giản và thực tế, BV tâm sự rằng: “ Quan niệm của BV là kính Chúa, yêu người. BV muốn cuộc đời của mình sẽ có ý nghĩa cho Thượng Đế, cho xã hội và cho người khác. Ước mơ là BV sẽ luôn có được niềm vui và hạnh phúc trong cuộc sống, và một trong những niềm hạnh phúc lớn nhất là làm được điều mình yêu thích là hát và biểu diễn cho khán giả yêu mến và ủng hộ“.
Đối với Bích Vân, cuộc sống không thể thiếu “Niềm Tin, Hy Vọng, và Tình Yêu”. (Faith-Hope-Love). Còn về Âm Nhạc (Music), đó cũng là một mảng không thể thiếu được vì Bích Vân tha thiết: “Music là một trong những tình yêu của em”. Do đó, nói về khía cạnh Tinh Thần, tôi nghĩ BV với “lòng kính Chúa” thì chắc có thể thấy được sự hổ tương lấp lánh bình an giữa Thánh Ca và Nhạc Cổ Điển chăng ? BV cho biết giá trị tinh thần đó như sau: “em cũng đã sáng tác rất nhiều bài Thánh nhạc, vì Chúa cũng là một nguồn cảm hứng rất lớn cho em. Có những lúc thăng trầm, cô đơn, buồn vui trong cuộc sống, Chúa là người bạn mà em có thể sẻ chia mọi điều. Khi em hát Thánh Ca thì luôn nghĩ là mình đang hát cho Chúa, cho Thượng Đế, chứ không phải là biểu diễn. Những bài Thánh Ca xưa và bất hủ thật ra rất hay. Phong cách nhạc cũng rất gần và ảnh hưởng nhiều từ dòng nhạc cổ điển. Những bài Thánh nhạc được viết sau này thì phong cách mới mẻ, trẻ trung hơn và gần với dòng nhạc nhẹ hơn.. Khi hát Thánh ca, em thấy lòng mình cũng bình yên hơn, ấm áp hơn, vững vàng hơn và hạnh phúc hơn”.
Tôi cũng học Classical Music ở trường Mỹ nhưng có điểm yếu là “không thuộc Lyrics” nên rất sợ hát “solo”. Do đó, tôi rất phục những ca sĩ thuộc lời nhiều bài hát, nhất là khi học nhạc Cổ Điển với ngôn ngữ khác nhau của nhiều quốc gia ( Mỹ, Pháp, Nga, Ý, Đức, La Tinh…). Bích Vân là ca sĩ hát nhạc Việt và nhạc Mỹ trôi chảy, cô trình bày “sự khác biệt là về ngôn ngữ và cách phát âm. Nhạc VN mình đặc biệt là cần phải trau chuốt về ngôn từ nhiều hơn, trong khi nhạc tiếng Anh thì đa phần rất “direct” về ngôn ngữ. Lời bài hát Việt cũng thường có nhiều hình ảnh, ý nghĩa “abstract” hơn là tiếng Anh”.
Ở VN, Bích Vân say mê học đàn từ khi còn nhỏ, mới 10 tuổi, BV đi bộ học đàn piano một mình, dù ướt nhẹp trong những buổi chiều mưa nhưng không hề bỏ học . Lúc ấy gia đình chưa đủ tiền mua piano, BV lấy một mảnh giấy cứng rồi vẽ hình những nốt nhạc lên để tập…thế mà đi thi đàn (năm lớp 6) đoạt giải nhất, nhờ vậy BV được “thưởng” một cây đàn organ thật. Bích Vân còn kể cho tôi nghe những kỷ niệm đi trình diễn ở VN, đệm đàn cho các bạn hát suốt đêm trên xe. Ở NY, kỷ niệm lúc diễn cho lớp Acting for Film /TV, cô và bạn diễn (chính là Sean Buhr, người sẽ đến với concert của Bích Vân sắp tới)
phải thực hiện một cảnh rất bi thương và tình cảm. Hai người đã cảm nhận được y như là nhân vật trong phim, và đã sống thật trong cảnh đó. Cả hai đã cùng khóc, cùng cảm nhận trong màn diễn… Khi xong rồi mà cả lớp không ai lên tiếng vì quá xúc động…BV nhớ lại “Cảm giác đó thật tuyệt vời” !
Khi tôi hỏi Bích VânBV về các món ăn cô thích nhất và thần tượng âm nhạc của cô là ai ? BV cười hihi nói: “ my favorite food is món canh cua rau đay mà mẹ em nấu khi còn sống. My role models in Music: có rất nhiều người nhưng quan trọng hơn hết, nếu kể về role models về mọi mặt, thì có lẽ là: Celine Dion (về tài năng, tiếng hát, phong cách, cách sống của cô, đặc biệt cô cũng là một nghệ sụ người nước ngoài nhưng đã thành công trên nước Mỹ…), Kristin Chenoweth (tài năng ca hát, diễn xuất Broadway và TV, cô cũng có chiều cao bằng BV thôi, hihi, và có niềm tin Cơ Đốc rất mạnh mẽ), Andrea Bocelli (một người Ý, mù lòa, nhưng với tài năng và nghị lực vượt qua số phận để trở thành một ca sĩ vĩ đại thế giới hát cả 2 dòng nhạc cổ điển và pop).
Hiện nay, Ca sĩ Bích Vân cư ngụ ở California, tiếp tục con đường nghệ thuật , giảng dạy và trình diễn âm nhạc. Ngày Chủ Nhật 13 tháng 4 năm 2014, BV sẽ ra mắt album CD đầu tay “Kiếp Nào Có Yêu Nhau” với 10 nhạc phẩm trữ tình Việt Nam. CD tình yêu này sẽ được giới thiệu trong Đêm Nhạc “Bích Vân in Live Concert” lúc 7:30pm tại Rose Center với nhiều ý tưởng nghệ thuật mới lạ hấp thụ từ New York. Lý do BV chọn Chủ Đề “ Kiếp Nào Có Yêu Nhau” vì đây là một trong những bài hát BV yêu thích nhất, và trình bày thành công nhất. Bài hát này ngay từ khi hát lần đầu tiên là trong đêm nhạc tưởng niệm khi nhạc sĩ Phạm Duy vừa qua đời, BV tâm sự là “đã hát với tất cả cảm xúc của mình, chẳng những phù hợp với tiếng hát và âm vực BV mà còn hợp với phong cách tình ca lãng mạn và cao sang, lại phảng phất âm hưởng vừa buồn vừa sâu sắc. Đây là một bài hát tiêu biểu cho dòng nhạc BV đang theo đuổi”. Trong CD này có 10 bài Tình Ca giá trị và quen thuộc, có lẽ mọi người đã nghe nhiều Danh Ca hát trong tháng ngày qua như Thái Thanh, Ngọc Hạ, Lệ Thu, Khánh Hà …, nhưng hôm nay, những bài này sẽ được hòa âm kiểu mới, được tô điểm thêm màu sắc mới với một Bích Vân rất “mới” , thể hiện phong cách sáng tạo, kỹ thuật tổng hợp giữa Pop và Classic, có bài hòa âm một tí “blue” và đặc biệt có bài “Một Mảnh Tình Thơ” do BV sáng tác mà tôi rất thích vì tác giả vừa sáng tác vừa hát nên cô có thể khống chế và phát tiết theo quãng âm của riêng mình …
Ca Sĩ BV cho biết thêm về Chương trình “Bích Vân in Live Concert” ngày 13 tháng 4 sẽ được dàn dựng liền mạch với nhau từ đầu đến cuối để cảm xúc của người diễn và người nghe được chuyển tải cho nhau mà không bị gián đoạn. BV có mời 2 Ca Sĩ Nguyên Khang & Phạm Hà. Đặc biệt những tiết mục Nhạc Kịch BV dàn dựng với phần hát, múa và diễn xuất sẽ đem đến sự mới lạ cho khán giả. BV hy vọng sẽ đem đến những điều thú vị, hay và mới lạ đã học tập được ở New York. BV rất ao ước quý độc giả sẽ đến để cùng chia sẻ và thưởng thức những nét “ lãng mạn, sang cả và ngọt ngào” trong đêm nhạc BV, ủng hộ CD thính phòng đầu tay của BV vì qua CD nhạc VN này, BV mong muốn được “về nguồn” để tiếp tục giữ gìn ngôn ngữ và kho tàng âm nhạc thật giá trị của dân tộc Việt Nam. Quý vị ở xa cũng có thể ủng hộ CD này của BV qua chi tiết liên lạc:
Web: www.bichvan.net hoặc
Email:bichvanmusic@gmail.com
