Đánh dấu 40 năm ly hương từ Đông sang Tây Hoa Kỳ bằng ca khúc : “Hỏi Thế Có Buồn Không”
Melanie Trần ngaMy hát:
Hỏi Thế Có Buồn Không Nhạc và lời: Lê Xuân Trường
bài viết đóng góp bởi: Melanie ngaMy (dành cho tạp chí Ủy Ban Tưởng Niệm 40 năm Ly Hương)
Trong lúc tập hát một mình tại một phòng nghỉ của bệnh viện , nhóm bác sĩ và y tá bệnh viện, ở Akron- Ohio phát hiện ra Melany ngaMy đang say đắm hát một mình, nhiều người đến vây quanh, vài bác sĩ quen đã đã lặng trĩu tâm tư: buồn cảm thông, một cô y tá da đen đã nức nở khi nghe ca khúc …này bằng Anh ngữ…
Một bác sĩ cùng làm việc chung, nhẹ nhàng vỗ về NgaMy, ông nói: ” Tôi muốn xin lỗi những người tị nạn từ SàiGòn Việt Nam đến đây… Nước Mỹ đã không làm được gì cho các bạn… Melanie ơi! xin thứ lỗi và đừng buồn “như là” chúng ta (Hoa Kỳ) đã bỏ rơi, phản bội”…
Riêng tác giả của ca khúc là nhạc sĩ Lê Xuân Trường, từng sáng tác ca khúc này năm anh mới 16 tuổi, khi Lê Xuân Trường, cậu học trò chưa xong Trung Học của các Frère Dòng LaSan.. mới được mẹ gửi theo ghe vượt biên một thân một mình tới được trại tị nạn. (Ca khúc chưa được ca sĩ đàn anh , đàn chị nào thu âm trước đó…)
Nội dung của ca khúc là chuyện đời nhòa lệ nhìn về cuộc đổi đời tang thương… đã qua, và sắp tới trước tương lai mù mịt vượt biển của cậu học trò 16 tuổi: “cha tôi, chết không áo quan, sau khi bị xử bắn trong trại tù “cải tạ”, Cậu học trò nhỏ đã phải từ giã mẹ, lên ghe vượt biển đi tìm tự do… “Our Journey To Freedom”. Một cơ duyên đặc biệt nào đó , ca khúc này đã được nhạc sĩ Lê Xuân Trường tin tưởng trao phó lần đầu vào tận tay cho Melanie- ngaMy tiếng hát còn tươi mới, nhưng đã chất chứ, nén đọng đầy nhựa sống, đầy rung cảm… không thua kém bất cứ đàn anh đàn chị nào trong dòng nhạc Việt.
Tiếng hát Mélanie ngaMy lần này chắc khi cất vang lên như lời nấc nghẹn từ Đông sang Tây (WA-DC đến Washington State) đã chạm vào nỗi niềm của chính tác giả đã sáng tác này qua lá thư gửi Nga My… trước khi NgaMy chuẩn bị cho hai buổi hát tại Seattle và WA-DC…
“… Mélanie NgaMy thân mến,
Tiếng hát trong ca khúc này đã thể hiện đầy đủ những xúc cảm của tâm tình anh đã nói ra. Giọng hát đầy khát khao, mộng mơ chới với buồn man mác cho một thân phận. Trên đời này đam mê nào cũng có cái giá của nó. Nghệ thuật là nỗi đam mê đắt giá nhất, đau khổ nhất, và bất hạnh nhất..vì khó tìm một tri âm hiểu mình. Triết gia Alfred de Musset đã viết “The most despairing songs are the most beautiful, and I know some immortal ones that are pure tears” những ca khúc hay nhất là những ca khúc được sáng tác trong lúc đau khổ nhất, đầy ắp những nước mắt.
Phần I em hát thiếu một câu, hòa âm anh rất vừa ý và nếu được, anh có gửi lời English cho em – hát 2 bài (Một bài tiếng Việt, Một bài tiếng Anh: Isn’t That Really Sad ) để người ngoại quốc cùng chia sẻ niềm đau này với mình.
Nên nhớ – Chiều ngang của nghệ thuật là kỹ thuật. chiều sâu của nghệ thuật là tâm hồn. cả hai đều cần thiết cho sự sáng tạo. tuyệt tác vả chăng là sự kết hợp diệu kỳ, nếu không muốn nói là hoàn hảo, của tâm hồn và kỹ thuật. thiếu, hay chưa đủ, một trong hai yếu tố đó, tác phẩm sẽ không đạt, sẽ không vượt được giới hạn của ngôn ngữ, của thời gian, của tâm linh.
Thiếu một trong hai, tác phẩm sẽ chỉ là phản ảnh của bản ngã, không chuyên chở trọn vẹn được sự giao cảm giữa tiềm thức và tư duy, giữa cảm nhận và ghi nhận, giữa khát khao của con tim và thỏa mãn của tư tưởng. và khi nó chào đời trong sự-thiếu-một-trong-hai đó, tác phẩm sẽ tật nguyền và tắt thở trong cơn tự mãn trẻ con của tác giả – vì tác giả đã không đủ tâm hồn hay kỹ thuật (hoặc cả hai) để khai triển bản ngã của mình bằng cách vượt qua (hay khai tử) nó trong khi sáng tác.
Anh chúc em thành công – vạn sự như ý muốn.
trích từ thơ của Nhạc Sĩ Lê Xuân Trường (tác giả: Hỏi Thế Có Buồn Không?)
Trong số những người bạn của Melanie, một nhạc sĩ đã text ngay sau khi nghe:
“I listened to the song three times before calling you back! Melanie has an amazing voice!!! It’s such a sad song! The words, lyrics are so significant and intense! I understand every single word you sing. It can’t be any better ” Musician Theresa Combs
Sau đây NgaMy xin ghi lại lời ca khúc Isn’t That Really Sad, để người Mỹ và các bạn trẻ không đọc giỏi tiếng Việt dễ hiểu được nội dung ca khúc thật ý nghĩa “Hỏi Thế Có Buồn Không”, cùng với “Một Lần Miên Viễn Xót Xa”-Nguyễn Đức Thành, hoặc Ai Trở Về Xứ Việt, của Phan Văn Hưng- Minh Đức Hoài Trinh “30-4-75” Vũ Thư và “Đêm Chôn Dầu Vượt Biển” – Châu Đình An: tất cả NgaMy đều yêu say đắm về ý nghĩa và nhạc điệu. Đây chính là những tiêu biểu cho 40 năm ly hương.
Đây có thể được xem như là “một trong vài ca khúc hay nhất của 40 năm ly hương- đã qua…” theo như lời nhà văn Nguyễn Đình Toàn nói với tác giả Lê Xuân Trường, khi nhận định về những ca khúc tiêu biểu lịch sử của Việt Nam từ 4 thập niên qua…
Deep inside my of heart that
I would always miss Saigon
where I was born
Saigon I grew up from;
With the love I’ll never forget
I just can’t understand why Saigon had to fall?
People will never live again
Each day I hope for love
And pray in my heart
Someday life would be change;
The people live again
It hurts deep in my soul
Viet Nam has been thru each day with pain
Tears fall like rain
Can’t find a smile
Their freedom’s gone …
I lost my lovely Dad when I was twelve
My people died crossing the sea just to be free
How could this be?
( the) Place that I came from
The children are away from school
Begging for food, surviving life.
Their future’s gone ..
Isn’t that really sad?
I just can’t understand why Saigon had to fall?
People will never live again
Each day I hope for love
And pray in my heart
Someday life would be change;
The people live again
It hurts deep in my soul
Viet Nam has been thru each day with pain
Tears fall like rain
Can’t find a smile
Their freedom’s gone …
I lost my lovely Dad when I was twelve
My people died crossing the sea just to be free
How could this be?
( the) Place that I came from
The children are away from school
Begging for food, surviving life.
Their future’s gone ..
Isn’t that really sad?
I just can’t understand why Saigon had to fall?
People will never live again
Each day I hope for love
And pray… in my heart
Someday life would be change;
The people live again
It hurts deep in my soul
VietNam has been thru each day with pain
Tears fall like rain
Can’t find a smile
Their freedom’s gone …
I lost my lovely Dad when I was twelve
My people died crossing the sea just to be free
How could this be?
( the) Place that I came from
The children are away from school
Begging for food, surviving life.
Their future’s gone ..
Isn’t that really sad?
I just can’t understand why Saigon had to fall?
People will never live again
Each day I hope for love
And pray in my heart
Someday life would be change;
The people live again
It hurts deep in my soul
Viet Nam has been thru each day with pain
Tears fall like rain
Can’t find a smile
Their freedom’s gone …
I lost my lovely Dad when I was twelve
My people died crossing the sea just to be free
How could this be?….
( the) Place that I came from
The children are away from school
Begging for food, surviving life.
Their future’s gone ..
Isn’t that really sad?
Copyright by Christoper Le-1995
(Nguồn dựa trên phần chính bài viết của: Melanie ngaMy)
