Nhạc sĩ Anh Bằng với: “Anh Còn Nợ Em”- phổ từ một trong ba bài thơ của Phạm Thành Tài
Bài viết: Phan Anh Dũng
Khi biên soạn về những nhạc sĩ Việt Nam ở website Cỏ Thơm, thỉnh thoảng tôi gặp phải khó khăn về vấn đề ai thật sự là tác giả của bản nhạc vì phần lớn không có trong tay bản nhạc “gốc” original đã xuất bản để kiểm chứng. Lại nữa, phần lớn các nhạc sĩ đã qua đời. Nếu còn sống thì không có phương tiện để liên lạc, một số nhạc sĩ đã lớn tuổi, không muốn trả lời hay đã quên những chuyện mấy chục năm về trước …
Một số bản nhạc in tên 2 tác giả nhưng không để rõ ràng ai sáng tác nhạc, ai viết lời ca. Đặc biệt là các bài thơ được phổ nhạc thì thính giả hay người yêu nhạc chỉ nhớ tới người làm nhạc mà quên tên nhà thơ!
Thí dụ như ca khúc “Chiều Thu Ấy”Sĩ Phú hát, nếu không có bản nhạc gốc thì chúng ta đã tưởng cả nhạc và lời của nhạc sĩ Lam Phương, sáng tác đầu tay của ông năm 1952. Thật ra phần lời là của Cẩm Huệ (một bút hiệu của nhạc sĩ Hoàng Lang – thầy hướng dẫn về nhạc của NS Lam Phương thời rất trẻ). Một thí dụ khác là ca khúc “Đợi Chờ”, Lệ Thu hát, có giai thoại cho rằng đó là bản nhạc đầu tay tên “Hoa Trăng” của NS Nhật Bằng, sau này khi di cư vào Nam NS Phạm Đình Chương đã giúp phần lời ca và đề nghị đổi tên là “Đợi Chờ”. Thật ra bản nhạc gốc Đợi Chờ để lời và nhạc: Trần Nhật Bằng và Phạm Đình Chương – NXB Tinh Hoa Huế ấn hành năm 1952, trước ngày đất nước chia đôi năm 1954.
Thêm một thí dụ nữa là những bàn cãi quanh ca khúc “Tôi Đưa Em Sang Sông”, Vũ Khanh hát. Bản nhạc do NXB Diên Hồng ấn hành năm 1962 có in tên 2 tác giả Y Vũ và Nhật Ngân theo hàng ngang, không để ai viết nhạc và lời. Sau này, khi thành danh, cả hai ông đều cho đó là bản nhạc đó là riêng của họ, sáng tác khi còn trẻ với tình cảm có thật. Lại có nguồn cho rằng NS Nhật Ngân lúc còn ở Đà Nẵng đã sáng tác và gởi cho NS Y Vân, lúc đó đã là một nhạc sĩ nổi tiếng ở Sài Gòn để duyệt, cho ý kiến và giúp giới thiệu. NS Y Vân sau khi sửa đổi đôi chút thì đề nghị thêm tên Y Vũ – em của NS Y Vân – lý do là để cho nhà xuất bản tin tưởng hơn và đồng ý cho in.
Khi biên soạn về dòng nhạc của NS Anh Bằng, tôi cũng gặp phải những khó khăn kể trên vì ông sáng tác rất nhiều (khoảng 600 ca khúc), một số để tên thật Anh Bằng, một số viết chung với các tác giả khác như Lê Dinh (thí dụ: Tiếng Ca U Hoài (là một ca khúc NS Anh Bằng rất yêu mến), Nếu Hai Đứa Mình…), và một số dùng nghệ danh của nhóm Lê Minh Bằng (Lê Dinh-Minh Kỳ-Anh Bằng) như:Lê Minh Bằng (Đêm Nguyện Cầu), Vũ Chương, Mạc Phong Linh, Mai Thiết Lĩnh, Mai Bích Dung, Dạ Ly Vũ, Dạ Cầm, Giang Minh Sơn, Hoàng Minh, Trần An Thanh, Tây Phố,Trúc Ly, Tôn Nữ Thụy Khương, Phương Trà, Huy Cường, Mặc Vũ…
NS Anh Bằng đã phổ nhạc một số bài thơ của các thi sĩ như: Hồ Dzếnh (Anh Cứ Hẹn), Nguyễn Bính (Bướm Trắng), Nguyễn Tất Nhiên (Trúc Đào), Nhất Tuấn (Hoa Học Trò), Nguyên Sa (Mai Tôi Đi), Du Tử Lê (Khúc Thụy Du), Thái Can (Em Biết Anh Đi Chẳng Trở Về) v v … và gần đây, các ca khúc của NS Anh Bằng phổ từ thơ của Phạm Thành Tài (Anh Còn Yêu Em, Anh Còn Nợ Em, Từ Thuở Yêu Em), Đặng Hiền (Từ Độ Ánh Trăng Tan), Nguyễn Khoa Điềm (Có Một Ngày) Hoàng Song Liêm (Bông Hoa Vườn Dị Thảo), thơ B.H. (Chia Tay Hư Ảo, Lời Khẩn Cầu Vụng Dại, Trong Cõi Tình Ta, Thiên Sứ Lạc Loài) và kể cả ca khúc “Nhớ Đêm Mưa Sài Gòn” cũng phổ thơ, được TT Asia thu trong DVD và CD (*) v v…
đã được nhiều ca sĩ hát và phổ biến khá rộng rãi.
Hôm nay tôi xin giới thiệu thêm về nhà thơ PHẠM Thành Tài (1932-1997), may mắn tìm thấy tài liệu về Ông từ trang web của nhà thơ Trần Thị Nguyệt Mai – https://tranthinguyetmai.wordpress.com/
Melanie NgaMy: “Từ Độ Ánh Trăng Tan”-(thơ Đặng Hiền- nhạc Anh …
Nhiều ca nhạc sĩ vẫn nghĩ 3 ca khúc: Anh Còn Yêu Em, Anh Còn Nợ Em, Từ Thuở Yêu Em là sáng tác (nhạc và lời) của NS Anh Bằng, và một số bài báo viết: nhạc của Anh Bằng, thơ của PHAN Thành Tài – theo wikipedia Cụ Phan Thành Tài (1869-1916) là một nhà cách mạng gốc Quảng Nam, theo Phong Trào Duy Tân chống Pháp và bị xử tử lúc 38 tuổi!
Phan Anh Dũng
(Richmond, Virginia USA – 22/11/2015)
(*) Cảm hứng của tác giả khi viết bài này, từ đêm thứ Sáu 13-11-2015, tưởng niệm Nhạc Sĩ Anh Bằng tại WA-DC. Một ca sĩ của Trung Tâm Asia cũng đã giới thiệu ca khúc “Anh Còn Nợ Em”. Nhạc và Lời của Anh Bằng”...
Chú thích ảnh:
– Nhạc Sĩ Anh Bằng cùng Tâm Hảo, Phan Anh Dũng cùng Nhạc Sĩ Lê Dinh hàng trước
– Ảnh dưới nhạc sĩ Anh Bằng trong buổi trò chuyện về những ca khúc trữ tình “cuộc tình- táo bạo”, như ngôn ngữ của Trần An Thanh, nhận xét về thân sinh. Đó là những lời trữ tình luyến ái phổ từ những lời thơ qua tiếng hát Mélanie NgaMy
