ĐỒNG LAN VỚI ĐÔI CHÂN DÁT VÀNG ĐẾN HOA KỲ
Bài của TRƯƠNG XUÂN MẪN VÀ BÙI THANH TUẤN
“Tôi muốn được đi vòng quanh thế giới trước khi chết”.
“Cô không định chết ở Mỹ đấy chứ?”
(Đồng Lan trả lời bằng một nụ cười thích thú)
Thế là cô gái – mà từ lâu, nhiều người gọi là “chẳng giống ai” – được cấp visa, kết thúc cuộc phỏng vấn ngắn ngủi tại tổng lãnh sự Hoa Kỳ tại Saigon, Viêt Nam, được xem là nơi khó khăn nhất với việc cấp visa.
Nước Mỹ đem cho cô nhiều mới lạ và cô cũng đem đến cho rất nhiều người, nhiều mới lạ: con người và nghệ thuật của Đồng Lan. Sống thật, đam mê, nhảy múa, hát ca bất cứ nơi nào, trên đường phố, bên bàn rượu với bạn bè, trong phòng khách, cả… trong lúc gội đầu. Và cô có hấp lực lạ lùng.
Ba tuần lễ, từ Florida đến California với hơn tám lần xuất hiện trong những show nhạc và truyền hình, trong đó ba lần với người Mỹ bản xứ, Đồng Lan đã tạo những cơn sốt ở mọi nơi với số khán giả ái mộ ngày càng tăng.
Theo lời mời của nhạc sĩ Bùi Hữu Nhựt, Đồng Lan đến Sausalito (một thành phố nổi tiếng nằm sát San Francisco) để “hát chơi” với ban nhạc nổi tiếng Wobbly World, quy tụ nhiều nhạc sĩ thuộc nhiều chủng tộc. Thoạt đầu nhạc trưởng Freddy Clark chỉ xem Đồng Lan như một khách mời bình thường, nhưng với “La Vie En Rose”, Besame Mucho” và nhất là sau phút ngẫu hứng những giai điệu dân ca truyền thống Việt Nam trên nền nhạc Mỹ làm hầu hết khán giả bản xứ đứng dậy tán thưởng, Freddy và Margaret Michell, quản lý ban nhạc, đã nồng nhiệt khen tặng và tỏ lời muốn đến tham dự show “Touch Me From The Inside” của Trần Quảng Nam tại San Jose vào hôm sau, cách đó hơn một tiếng lái xe, nơi Đồng Lan sẽ cùng hát với Diệu Linh của vùng San Jose.
Sau show này, họ mời Trần Quảng Nam-Đồng Lan dự một dạ tiệc sang trọng ở San Francisco. Tại đây, thêm một lần nữa, Đồng Lan chiếm trọn cảm tình và sự ngưỡng mộ của nhóm người Mỹ trưởng giả. Chưa hết, cơn sốt nhỏ tiếp tục chiếm hữu Black Cat Club ngày hôm sau…
Ban nhạc Wobbly World có lối chơi nhạc lạ và kén nhạc sĩ. Họ trình diễn ở những nơi tiếng tăm tại miền Bắc California (Bohemien Club, Black Cat Club, Yoshi v.v.). Bùi Hữu Nhựt với cây đàn Bầu là một thành viên độc đáo của ban nhạc, cũng là nhạc sĩ được nhiều khán giả Hoa Kỳ ái mộ đặc biệt. Quả nhiên đêm thứ Bẩy, 12/14, ở Sausalito, Lan và Nhựt đã “Stole the show” (chiếm cả show).
Charles Moseles chơi Saxo và Keyboards, phát biểu tình thật “I love her”. Ông nói, lúc đầu ông không ấn tượng lắm vì tưởng đây cũng chỉ là “another Vietnamese singer” nhưng Đồng Lan thì khác, cô đem cho ông một cơn sốt cấp tính. Sau này, ít nhất hai nhạc sĩ Hoa Kỳ khác đã ngỏ lời muốn cộng tác với cô. Chỉ trong một tuần, mọi việc đến với người ca sĩ mà tên tuổi còn khá lạ với cộng đồng người Việt và chưa ai biết đến trong cộng đồng Mỹ bản xứ, đã như là phép lạ.
Sự thành công và sức thu hút của cô bắt đầu ở Orlando, Florida, trong một “show” rất nhỏ dành riêng cho Trần Quảng Nam và Đồng Lan tại tư gia Bùi Hữu Nhựt, người đã thốt lên khi gặp và nghe cô hát tại quán Millene, Saigon: “tôi ngạc nhiên sao cô chưa trở thành một diva”.
Ca nhạc sĩ kỳ cựu Lê Trí, người thành lập ban nhạc trẻ nổi tiếng “The Family Love” từ trước 1975, cũng là người đào tạo nhiều ca sĩ trong nhiều năm, đã trên 60 tuổi và tạm ngưng sinh hoạt ca nhạc, lúc đầu ngần ngại nhận lời đến dự và góp mặt, nhưng chỉ sau vài bản nhạc được hát lên, Trí đã ngồi vào chiếc dương cầm với nụ cười không tắt, say mê đàn cho Đồng Lan bài “La Vie En Rose”. Ông ở lại đến tàn tiệc và (vốn dĩ là người rất ít phát biểu và cẩn trọng lời nói) chân tình nói “tôi chưa bao giờ, trong đời ca nhạc của tôi, gặp được một người như con bé này”. Ông chưa thấy ai đam mê, cuồng dại, tự nhiên và hát như móc hết tim mình ra như thế, không cần biết khán giả là ai và có bao nhiêu khán giả, hát ở đâu… Ông nói một cách cảm động.
Buổi hôm đó, Đồng Lan và Trần Quảng Nam đã hát trong những tán thưởng nồng nhiệt và liên tục, đặc biệt từ nhà báo Nguyễn Tình (chủ nhân báo Trẻ) và nhà tổ chức, MC Cao Kim Tân.
Cây đàn Fender nhỏ xinh xắn của cựu xạ thủ SEAL Hoa Kỳ, Hoàng, người ái mộ đặc biệt, đã được trao tặng cho Đồng Lan ngay vào sáng hôm sau. Đó là cây đàn mà khán giả thấy trong buổi phỏng vấn trực tuyến của trung tâm Thuý Nga hơn một tuần sau đó.
Chuyến đi của Đồng Lan sang Mỹ không phải là chuyến lưu diễn cùng những ca sĩ hàng đầu trong và ngoài nước. Không chuẩn bị từ nhiều tháng, không poster và tờ rơi rầm rộ, chỉ thông báo bằng các lần phỏng vấn truyền hình và phương tiện của FaceBook: Thoạt tiên chỉ xem chuyến đi là để hát cùng tác giả “10 năm tình cũ” và để làm quen với khán giả thôi, nhưng những thành công liên tiếp đã gây ngạc nhiên cho người đồng hành Trần Quảng Nam, khiến ông phải thốt lên: “Đồng Lan sang Mỹ với những bước chân dát vàng”
Những cơn sốt nhỏ càng ngày càng lớn dần, tiếp tục, với show “Touch Me From The Inside” do Trần Quảng Nam và Câu Lạc Bộ Âm Nhạc tổ chức tại Jade Leaf Lounge, San Jose, California, 15 tháng 10-2017. Tại đây, một lần nữa, ca khúc “Trắng” (từng được thu hình bởi trung tâm Thuý Nga, Don Ho-Thanh Hà) được Đồng Lan hâm nóng lại với cách trình bày rất khác, rất đam mê và rất thật. Thành công liên tiếp trong chương trình, cùng hát với Trần Quảng Nam và Diệu Linh (San Jose) là những ca khúc chưa được phát hành, “Rừng Mơ” và “Ngợi Ca Mẹ”. Có thể nói đây là lần đầu tiên trong nhiều năm, một ca sĩ chưa bao giờ từng thâu thanh và quảng bá trước, đã làm cho những bản nhạc cô chưa từng trình diễn lần nào trên sân khấu, trở thành một thành công lớn.
Nhà thơ Bùi Thanh Tuấn, đến từ miền Nam California góp mặt với Đồng Lan trong một bài hát phổ thơ ông – Hà Nội Mùa Vắng Những Cơn Mưa – cũng là người đang thực hiện phóng sự về Đồng Lan và Trần Quảng Nam, đã phát biểu: “bài hát có tên Trắng do Đồng Lan hát vẫn còn ám ảnh tôi cho đến hôm nay – hơn ba tuần sau khi nghe”. Không riêng gì họ Bùi, đã có không ít khán giả bị ám ảnh bởi Đồng Lan sau đêm hát đó. Họ phát biểu điều này trên trang FaceBook của họ và Đồng Lan.
Chưa hết, hôm đó, gần mười bài hát gồm nhạc Pháp, nhạc Trịnh Công Sơn, Trần Tiến và nhạc do chính cô sáng tác, đã từng phút làm tăng cơn sốt trong khán phòng. Hai sáng tác của do chính cô viết, “Đừng Yêu Một Mình” và “Sợ Chết” tạo thành công vượt bực. Cô đã “làm show trong một show khác”, một khán giả đã phát biểu.
Miền Nam California đem thêm thành công khác cho cô – Những cơn sốt mới và lớn, ở những chương trình nhỏ: Khi Đồng Lan đến “hát chơi” một bài với ca nhạc sĩ Lê Toàn trong đêm nhạc của anh, nhiều khán giả tại chỗ đã vội đặt vé cho show ngày hôm sau cũng nơi này, hội quán Lạc Cầm, với chủ đề 30 Năm Tình Cũ.
Rồi một lần nữa, khán giả – nhiều người đến từ các vùng xa khác – lại thấy Đồng Lan say mê quyến rũ với nhạc của TQ Nam, nhạc Pháp, Trịnh Công Sơn và Trần Tiến… mà đêm trước đó, trên truyền hình trực tuyến Việt Maxim do Ca sĩ Hoàng Hiệp và nhạc sĩ Lê Xuân Trường điều phối, cô đã có dịp hát một phần để truyền đi cho hàng triệu khán giả Việt trên toàn thế giới.
Khi cùng xuất hiện trong một chương trình phỏng vấn VietFace TV “live” của trung tâm Thuý Nga ngày hôm sau, 23 tháng 10, sự cộng hưởng của Trần Quảng Nam – Đồng Lan tạo được một cơn sốt mới: “Trắng”, đơn ca và rồi “Ngợi Ca Mẹ” hát chung, đã làm cho Mc. Ngọc Hân, các kỹ thuật viên, nhà thơ Bùi Thanh Tuấn (biên tập) và khán giả khóc. (Sau đó khi trả lời một câu hỏi của Mc Ngọc Hân, tác giả cũng không cầm được nước mắt). Nhà sản xuất Marie Tô có mặt tại trường quay, đã khen ngợi và nói chuyện với Đồng Lan ngay sau đó, đề nghị cô hợp tác với Thuý Nga.
Cô gái bé nhỏ này sẽ thăng hoa trong môi trường chuyên nghiệp ưa chuộng nhân tài của Thuý Nga như thế nào? Đó là sự chờ đợi của nhiều người.
Đó là một cuộc phỏng vấn trực tuyến hiếm có và thành công ngoài dự liệu. Các ca sĩ đàn chị, Ngọc Anh và Thu Phương đã gửi lời chúc mừng đến Lan. Từ Thu Phương đến Trần Quảng Nam (nguyên văn): “Quá tuyệt vời anh ạ . Những bài hát của anh Trần Quảng Nam, Lan hát hay quá 
Lan xứng đáng có được những gì
Lan xứng đáng có được những gì 
anh Nam làm cho cô ấy và thật em rất trân trọng anh”
Kết thúc ba tuần tại Mỹ của Đồng Lan, hí viện 600 chỗ ngồi Santa Clara Convention Center trong buổi chiều ngày 29 tháng 10 đã ấm áp hẳn với Trúc Hồ, Nguyên Khang, Mai Thanh Sơn, Diệu Linh, Thanh Thảo và Nguyên Nhu.
Hẳn nhiên cũng sôi động hơn lên với Đồng Lan-Trần Quảng Nam. Như mọi lần, lối trình diễn đam mê, giọng hát quyến rũ từ những nốt thấp khàn đặc cho đến nốt cao trong trẻo đã làm chủ và nâng cao những La Vie En Rose, Niệm Khúc Cuối (song ca với Nguyên Khang), Đừng Yêu Một Mình (Đồng Lan sáng tác-hát với TQ Nam) rồi cùng với các nghệ sỹ khác, chỉ với tiếng piano của Trúc Hồ, Violon (Khắc Quân) và guitar thùng (Công Dũng) làm nên một buổi chiều nhạc thính phòng nhộn nhịp trong từng đợt vỗ tay tán thưởng như không dứt. Một khán giả đã phát biểu: “đây là một trong những chương trình thính phòng hay nhất từ trước đến nay của vùng Bắc Cali”
Ca sĩ nổi tiếng từ Việt Nam sang Mỹ trình diễn từ hơn mười lăm năm qua rất nhiều. Có rất nhiều show quy tụ đến hơn mười ca sĩ hàng đầu tổ chức thành công tại nhiều hý viện lớn đến vài ngàn người, nhưng hình như người ta chưa nghe kể đến một trường hợp thành công cá biệt lạ lùng như Đồng Lan.
Đi đôi chân dát vàng đến Mỹ, vì những nơi cô đi qua hình như đã đón chờ sẵn những thành công và yêu mến đặc biệt, không nơi nào là cô không “steal the show”, nơi nào cũng được đón nhận với tình cảm trân quý.
Với giọng hát lạ và trang phục (do chính cô thiết kế), đầu tóc cá tính, phong cách ngẫu hứng “chẳng giống ai” Đồng Lan vào làng ca nhạc tại Việt Nam từ 7 năm trước. Khởi đi từ những phòng trà, quán cà phê ca nhạc, cô tham dự các cuộc thi The Voice, Bài Hát Việt v.v. và đã đoạt giải thưởng cao nhất hát nhạc Pháp, giải nhất cuộc thi tuyển chọn giọng hát đài phát thanh Saigon, chưa kể đã đoạt giải nữ nghệ sĩ mới xuất sắc nhất (2012). Nhưng đáng kể nhất là giải thưởng cao nhất về sáng tác mới (bài Sợ Chết) của Bài Hát Việt (tháng 6/2012).
Đồng Lan thực sự đã tiến một bước rất xa so với khoảng thời gian cô từng đạt được những thành công trong ca nhạc. Cô đã thực sự chuyển mình để trở thành một nghệ sĩ chứ không chỉ thuần làm một ca sĩ…
Tìm hiểu riêng về Đồng Lan: Như thể chưa bao giờ tự hài lòng về mình, Đồng Lan tiếp tục chuyên chú luyện giọng và nghệ thuật trình diễn mỗi ngày và từng bước thực hiện ước mơ “ vòng quanh thế giới trước khi chết”. Cô bị hấp dẫn đặc biệt bởi hội hoạ, các bảo tàng nghệ thuật, các buổi trình diễn, gặp gỡ giao lưu với những người bạn quốc tế ở bất cứ nơi nào cô đi qua… với cô khi “ ăn” thật nhiều nghệ thuật sẽ chính là nguyên liệu tạo nên cảm xúc, duy mỹ nghệ thuật để rồi phát tiết trên sân khấu và
Người nghệ sĩ nói gì về mình?
“ Tôi không so sánh tôi với bất cứ một ai vì mỗi người đều có một cách lấp lánh riêng. Tôi chỉ so sánh với chính tôi của ngày hôm nay phải thú vị hơn tôi của ngày hôm qua, đó là tôi thành công rồi.” – Đồng Lan
