Phiên tòa Dân Sự Liên Bang dự trù ngày 10 tháng 6-2019 tạm đình hoãn-

Letters To editor Northwest Vietnamese News Diễn đàn:

Summary Judgment Hearing 5/16/2019 at Federal Court House

Trang Diễn đàn: Seattle, WA – Thứ Năm 5/16/2019 lúc 9 giờ sáng tại Tòa Liên Bang (Federal Court) tọa lạc ở trung tâm thành phố Seattle, Chánh Án Thomas Zilly đã lắng nghe cả hai (2) bên Nguyên Cáo (luật sư và gia đình của em Tommy Le) và Bị Cáo (luật sư cãi cho Cảnh Sát Quận King).

Ðể tóm tắt vụ việc, đây là phần khởi tố của gia đình em học sinh xảy ra một ngày trước khi tốt nghiệp trung học Tommy Lê, đã bị bắn chết oan bởi 1 nhân viên công lực của Quận King, ông cảnh sát Ceasar Molina, cách đây gần 2 năm, vào ngày 14 tháng 6 năm 2017.

Tóm tắt sự vụ như sau:

Sau cuộc điều tra sơ khởi ngay sau vụ bắn này, ông Molina được cơ quan chức năng là Sở Cảnh Sát Quận King tuyên bố là “ông này đã thực thi đúng nhiệm vụ của một cảnh sát và nổ súng 1 cách không bừa bãi khi bắn em Tommy Lê”

Khi luật sư Linda Diễm Trần và tổ hợp luật Campiche & Arnold liên kết được với các hội đoàn cơ quan Dân Quyền và cộng đồng, các tổ chức người Việt và 1 số bạn hữu gốc Á và thân Á tổ chức 1 buổi họp báo nhằm tạo áp lực với cơ quan chức năng điều hành Quận King để họ “Mở một cuộc điều tra thực thụ đầy đủ mọi tang chứng và nhân chứng ở hiện trường gọi là Inquest“.  Nỗ lực này của họ đã thâu được kết quả. Ðầu tiên tạo được áp lực với các thanh tra chức năng địa phương và cũng gây được sự chú ý của các phóng viên báo chí , truyền hình dòng chính và thiểu số.

Vào ngày 6/21/2018, một Ủy Ban Xét Duyệt (Review Board – viết tắt trong bài này là UBXD) được công bố với mục đích điều tra xem cảnh sát Molina có Lạm Dụng Võ Lực và xâm phạm đến quyền sống của em Tommy Lê lúc bấy giờ khi nổ súng vô cớ hay hữu cớ gây tử vong.  UBXD gồm 6 người, trong đó có Phó Phòng Cảnh Sát ông Scott Somers, cố vấn pháp lý bà Erin Overbey, ông Steve Eggert, Chủ Tịch Hội Danh Bạ của các Cảnh sát Quận King (King County Police Officers Guild), và bà cựu cảnh sát trưởng Sea-Tac Lisa  Mulligan.

Hai tháng sau đó, vào ngày 8/22/2018, UBXD gồm 6 người này đồng thanh tuyên bố rằng sau cuộc điều tra trong đó họ đã lắng nghe ghi âm của các cuộc điện đàm 911, lời khai của các nhân chứng và người xóm giềng có mặt tại lúc ấy, hình chụp tại hiện trường,  cũng như phỏng vấn các cảnh sát về những bằng chứng thu được-và đồng quyết định rằng hành động bắn chết em Tommy Lê của cảnh sát Molina là hợp lý (justified).  Rằng ông Molina có lý do chính đáng khi phải giải quyết vụ việc bằng võ lực bằng cách nổ súng để bảo toàn tính mạng ông ấy, và các đồng sự và các dân cư đứng gần.

Ðầu tháng 10, 2018, trên chục tổ chức và nhà lãnh đạo cộng đồng liên quan đến nhân quyền hợp sức với luật sư đại diện Nguyên Cáo gia đình Tommy Le đã phản bác quyết định trên của UBXD và đệ đơn có chữ ký hỗ trợ của những tổ chức hỗ trợ cộng đồng vừa nêu trên, thỉnh cầu Trưởng Ty Cảnh Sát Quận Ðương Nhiệm, bà Sheriff Mitzi Johanknecht, ra lệnh chấp thuận cho Văn Phòng Giám Sát Công Lực – Office of Law Enforcement Oversight (OLEO) “xét duyệt và phân tích các tiến trình, chính sách và kết luận” của UBXD. (dịch và trích từ nguyên văn đơn Thỉnh Cầu)…

Ðây là danh sách 12 người ký tên thỉnh nguyện đệ lên bà Cảnh Sát Trưởng Mitzi Johanknecht:

• Diane Narasaki and Tony Lee, Co-Chairs, Asian Pacific Islander Coalition of King County
• Diane Narasaki, Executive Director, Asian Counseling and Referral Service
• Lĩnh Thai, Founder and Director, Vietnamese Community Leadership Institute
• Marcos Martinez, Executive Director, Casa Latina
• Rich Stolz, Executive Director, OneAmerica
• Lisa Daugaard, Director, Public Defender Association
• Estela Ortega, Executive Director, El Centro de la Raza
• André Taylor, Founder and Chair, Not This Time!
• Jay Westwind Wolf Hollingsworth, Mohegan, Chair, John T. Williams Organizing Committee
• Rev. Harriett Walden, Founder, Mothers for Police Accountability
• James Hồng, Executive Director, Vietnamese Friendship Association
• Jefferey Vũ, Tết in Seattle

Nhờ sự liên kết của nhiều hội đoàn quan tâm đến vụ này, bà Mitzi Johanknecht đã phải trả lời thư Thỉnh Nguyện này, rằng nhóm này cứ liên lạc trực tiếp với cơ quan OLEO nhắc trên.  Cũng nên giải thích rõ ở đây: OLEO là cơ quan chức năng “giám định, và xác thực”  trung lập bên ngoài, nhưng chỉ được cho phép lấy khẩu cung nhân chứng, ra trát lệnh đòi chứng cớ và phân tích nếu không có sự ngăn cản của Công Ðoàn cảnh sát (CDCS – Police Unions) quận King.

Khi 12 người trên lập đơn thỉnh nguyện bị phía Cảnh Sát gạt ngang, bảo họ nộp đơn trực tiếp đến OLEỌ.  Ty Cảnh Sát Quận King biết rõ là nếu CDCS – Police Unions không chấp thuận, thì OLEO chỉ có quyền xem xét phán quyết của Ủy Ban Xét Duyệt (Review Board – UBXD) 6 người trên phát ra vào tháng 8, 2018; mà OLEO không được quyền ra tay toàn bộ chức năng và quyền “giám định, và xác thực” của cơ quan này, giới hạn phạm vi chức năng “giám định, và xác thực” của của OLEO và đã cột tay họ

Ðó là bối cảnh của vụ kiện giữa gia đình Tommy Le và Quận King.

Mới đây, ngày 5/16/2019, bắt đầu từ 9 giờ cho đến gần 12 giờ trưa, buổi điều trần trước Quan Chánh Án Tòa Liên Bang Thomas Zilly, cả 2 bên luật sư biện hộ, mỗi bên cử 2 luật sư đại diện, mỗi bên là 2 ông luật sư da trắng thâm niên đứng trước Tòa và đưa ra những dữ liệu đã nộp trước cho Quan Tòa Zilly đọc.

Cả hai bên và Quan Tòa nêu ra những phán xét trước đây các trường hợp nổ súng gây thương vong giữa các cơ quan công lực đã nổ súng và người dân nhằm định nghĩa cho áp dụng của chữ “Qualified Immunity” – tạm dịch là Miễn Truy Tố (được bảo vệ) Ðủ Ðiều Kiện.

Cả hai bên trích dẫn và cố gắng lôi kéo ảnh hưởng của quan tòa về theo lập luận của phía mình.  Ðây là 1 nỗ lực trí óc cam go của những nhà hành thi luật kinh nghiệm.  Cả hai đều đưa những bằng chứng, trích dẫn lời khai của các nhân chứng và trưng ra các vật chứng tạo cơ sở cho lập luận của phía mình.

Phía Cảnh Sát Quận King đưa ra một tiền lệ, vụ Kisela v. Hughes (2018)  cho phép họ nổ súng khi nghi can Hughes đứng đằng sau hàng rào lưới cầm dao đe dọa người roommate đứng cách y thị Khoảng 6 feet, và nghi can Hughes bị bắn nhưng không dẫn đến tử vong. Trong trường hợp này, Tòa Liên Bang 9^th Circuit cho phép cảnh sát bắn và có quyền quyết định bắn (mà không gây tử vong) trong  phút giây nguy kịch mà họ cảm thấy cần thiết để bảo vệ tánh mạng người phụ nữ roommate không vũ khí, ngay cả khi cả 3 ông cảnh sát trong trường hợp này đều đứng sau hàng rào lưới sắt cách 2 người này 30 feet.

Bên nguyên cáo đưa ra 1 tiền lệ khác, vụ Tennessy Tennessee v. Garner (1985) đòi hỏi cảnh sát phải cảnh báo, khi điều kiện cho phép, trước khi dùng vũ lực gây tử vong như việc nã súng vào nghi phạm.  Trong trường hợp này, ông cảnh sát tên White không được tòa cho chế độ được bảo vệ vô điều kiện, hoặc được bảo vệ Ðủ Ðiều Kiện Qualified Immunitỵ

Cả hai bên đều được và bị Quan Tòa Zilly cật vấn về độ chính xác của các nhân chứng và bằng chứng. Ông Zilly cật vấn về độ chính xác của các nhân chứng và bằng chứng. Ông Zilly có thắc mắc và  bày tỏ sự quan tâm là Bản Tường Trình do UBXD (Review Board) xem ra hơi mỏng manh. (“Report was thin” – Judge Zilly)

Hồi kết cuộc, Chánh Án ra lệnh cho phép phía Nguyên Cáo (gia đình Tommy Le) được tiếp tục vụ kiện ra tòa ngày 10 tháng 6-2019, bác bỏ Ðơn Thỉnh Cầu của Cảnh Sát Quận King xin “bãi bỏ vụ nàỵ”  Tuy nhiên, phía bên nguyên cáo cũng “không được phép xin bồi thường trong phiên toà sắp tới- phạt vạ Quận King vì đã tìm cách che đậy những chi tiết không thuận lợi cho Quận King trong lúc quần chúng đòi hỏi sự minh bạch của cơ quan nàỵ”.

Letter To the Editor from: Lê Uyên