TT Trump và ứng cử viên Phó TT Biden đã có kế hoạch tranh luận lần hai theo hình thức hỏi đáp với cử tri vào ngày 15/10 và ban tổ chức đã đề xuất hai ứng viên tranh luận trực tuyến do lo ngại Trump lúc đó chưa khỏi Covid-19. Tổng thống từ chối, khiến sự kiện này bị hủy. Cuối cùng, Trump và Biden tổ chức phiên hỏi đáp với cử tri riêng biệt trên sóng truyền hình, nhưng vào cùng thời điểm để thay thế lịch trình ngày 15/10. Tổng thống Trump cho rằng những thay đổi về quy định cũng như chủ đề được chọn của cuộc tranh luận cuối cùng “rất bất công” đối với ông, nhưng khẳng định sẽ tham gia. Bill Stepien, giám đốc chiến dịch tranh cử của Trump, cho biết hành động tắt micro của ứng viên là “không thể chấp nhận được”.
Đoàn xe của Tổng thống Trump xuất hiện bên ngoài Đại học Belmont khoảng 20 phút trước khi cuộc tranh luận bắt đầu. Ứng viên Dân chủ Biden cũng có mặt sau đó khoảng 5 phút.
Cuộc tranh luận cuối cùng giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và ứng viên tổng thống đảng Dân chủ Joe Biden diễn ra tại Đại học Belmont, thành phố Nashville, bang Tennessee vào 21h giờ miền đông Mỹ ngày 22/10 (8h sáng nay giờ Hà Nội).
Tranh luận diễn ra trong 90 phút, chia thành 6 phần tương ứng với các chủ đề: chống Covid-19, gia đình Mỹ, sắc tộc ở Mỹ, biến đổi khí hậu, an ninh quốc gia và khả năng lãnh đạo. Các ứng viên có hai phút để trả lời sau khi người điều hành Kristen Welker của NBC bắt đầu mỗi chủ đề bằng một câu hỏi. Sau đó, Welker sẽ sử dụng phần thời gian còn lại để hai ứng viên thảo luận luận thêm.
Để tránh sự gián đoạn, hỗn loạn như cuộc tranh luận đầu tiên, Ủy ban Tranh luận Tổng thống đầu tuần này thông báo micro của Trump, Biden sẽ bị tắt trong hai phút trả lời của người kia, trước khi chuyển sang tranh luận mở. Phần thảo luận mở sẽ không bị tắt micro, nhưng sự gián đoạn do một trong hai ứng viên gây ra sẽ được tính vào thời gian tranh luận của h
Chiến dịch tranh cử của Trump phản đối các chủ đề được công bố, cho rằng ủy ban nên tuân theo “truyền thống lâu đời” bằng cách đưa chính sách đối ngoại trở thành trọng tâm của cuộc tranh luận cuối cùng. Chiến dịch cáo buộc ủy ban đang cố thay đổi tiến trình tranh luận để giúp Biden tránh phải nhắc lại lịch sử hoạt động đối ngoại nhiều tranh cãi.
Vài giờ trước khi buổi tranh luận lần cuối bắt đầu, Tổng thống Mỹ chia sẻ video ông cùng Đệ nhất phu Nhân Melania rời Tòa Bạch Ốc trong sự chào đón của người ủng hộ, lên trực thăng Marine One để bắt đầu chuyến đi đến bang Tennessee, nơi diễn ra sự kiện. Trump và Biden tiến vào sân khấu. Hai người gật đầu chào nhau và duy trì khoảng cách 4 m. Tổng thống Mỹ không đeo khẩu trang, trong khi đối thủ Biden tháo khẩu trang khi xuất hiện.
Đệ nhất phu nhân Melania Trump đeo khẩu trang bước vào phòng tranh luận, tuân thủ yêu cầu bắt buộc khi tham dự sự kiện này
Đệ nhất phu nhân đã tham dự cuộc tranh luận tổng thống đầu tiên hôm 29/9, bà đã tháo khẩu trang ngay sau khi vào chỗ ngồi tại sự kiện đó.
Biden, 77 tuổi, ở nhà tại Delaware từ hôm 19/10. Tính đến 21/10, ông đã ngày thứ ba liên tiếp không có sự kiện công khai nào trong lịch trình. Trong khi đó, Trump, 74 tuổi, liên tục tổ chức vận động tranh cử, thậm chí nhiều cuộc vận động trong một ngày. Biden hiện dẫn trước Trump trong các cuộc thăm dò toàn quốc và hai ứng viên cạnh tranh sít sao ở những bang chiến trường.
“Người điều hợp Welker nổi tiếng là không ngại đặt những câu hỏi hóc búa và hiếm khi để các chính trị gia né tránh trả lời. Trump chỉ trích Welker “tệ hại và thiên vị”, có thể xuất phát từ một bài báo của New York Post nói rằng Welker “có mối quan hệ sâu sắc với phe Dân chủ”, trong khi Kathryn Watson, phóng viên chuyên trách Tòa Bạch Ốc của CBS News viết rằng Welker là “một trong những phóng viên cứng rắn và công tâm nhất”.
Cuộc tranh luận tổng thống Mỹ hôm nay nóng lên với chủ đề chống Covid-19, sau đó là cáo buộc Nga can thiệp bầu cử, khi Trump cáo buộc Biden nhận tiền từ Moskva.
Chủ đề mở đầu cuộc tranh luận là Covid-19. Trump phát biểu trước, cho biết vaccine Covid-19 đã “sẵn sàng” và có thể được công bố “trong vài tuần tới”.
Hai bên thống nhất không dùng tấm chắn như cuộc tranh luận phó tổng thống do các ứng viên duy trì khoảng cách gần 4 m
Để tránh sự gián đoạn, hỗn loạn như cuộc tranh luận đầu tiên, Ủy ban Tranh luận Tổng thống đầu tuần này thông báo micro của Trump, Biden sẽ bị tắt trong hai phút trả lời của người kia, trước khi chuyển sang tranh luận mở. Phần thảo luận mở sẽ không bị tắt micro, nhưng sự gián đoạn do một trong hai ứng viên gây ra sẽ được tính vào thời gian tranh luận của họ.
Chiến dịch tranh cử của Trump phản đối các chủ đề được công bố, cho rằng ủy ban nên tuân theo “truyền thống lâu đời” bằng cách đưa chính sách đối ngoại trở thành trọng tâm của cuộc tranh luận cuối cùng. Chiến dịch cáo buộc ủy ban đang cố thay đổi tiến trình tranh luận để giúp Biden tránh phải nhắc lại lịch sử hoạt động đối ngoại nhiều tranh cãi.
Trump và Biden được hỏi về những thông tin gần đây đề cập tới nguy cơ nước ngoài can thiệp bầu cử Mỹ.
Giám đốc Tình báo Quốc gia Mỹ John Ratcliffe trước đó nói rằng Iran và Nga đã thu thập thông tin đăng ký của cử tri Mỹ để can thiệp bầu cử tổng thống. Theo quan chức Mỹ, Iran đã thực hiện chiến dịch gửi email đe dọa cử tri và làm cho nó trông giống như email được gửi từ nhóm cực hữu Proud Boys. Họ cũng phát tán video ngụ ý rằng mọi người có thể gửi những lá phiếu gian lận, kể cả từ bên ngoài Mỹ. Ratcliffe cho biết Nga không thực hiện các hành động tương tự, nhưng họ cũng đã thu thập một số thông tin cử tri. Tuy nhiên, ông không giải thích cách Nga và Iran đã lấy được thông tin cử tri, hoặc cách Nga có thể sử dụng nó.
Tổng Thống Trump cáo buộc đối thủ nhận tiền từ Nga, Trung Quốc và Ukraine khi còn làm Phó tổng thống, thêm rằng Biden nhận ít nhất 3,5 triệu USD từ Nga.
Người điều hành Welker tập trung vào những bình luận của Trump đầu tuần này khi ông công kích tiến sĩ Anthony Fauci là “thảm họa” và các chuyên gia y tế khác là “những kẻ ngốc”.
Trump hạ thấp sự bất đồng của ông với Fauci, sau đó chỉ trích Fauci đảo ngược hướng dẫn về sử dụng khẩu trang. “Tôi nghĩ ông ấy là người đảng Dân chủ, nhưng điều đó không sao cả”, Trump nói. Thực tế, theo đăng ký cử tri của Fauci, ông không phải là thành viên của đảng nào nhưng ít ra cũng cảm tình viên Đảng Dân Chủ.
Có một số gián đoạn trong 20 phút đầu tranh luận, chủ yếu do người điều hành ngắt micro của Trump và Biden hơn 10 lần khi họ đang công kích lẫn nhau. Nhìn chung việc gián đoạn được hạn chế nhờ nút tắt micro. Trump chỉ trích đề xuất của Biden về phản ứng với Covid-19. “Tất cả những gì ông ấy nói chỉ là đóng cửa. Không, chúng ta sẽ không đóng cửa”, Trump nói. “Tôi sẽ đóng cửa virus, không phải đất nước”, Biden đáp lại.
“Các bạn sẽ không nghe gì khác từ tôi tối nay, hãy nghe điều này. Bất kỳ ai chịu trách nhiệm vì mất kiểm soát, người ban đầu nói ‘tôi không chịu trách nhiệm’, bất kỳ ai phải chịu trách nhiệm cho quá nhiều người chết như vậy không nên giữ ghế Tổng thống Mỹ”, ứng viên Dân chủ nói. “Tôi chịu trách nhiệm hoàn toàn. Không phải lỗi của tôi khi đại dịch xảy ra tại Mỹ, đó là lỗi của Trung Cộng”, Trump nói.
Từ khi Covid-19 bùng phát, Tổng thống Mỹ nhiều lần đổ lỗi cho Trung Cộng về đại dịch, trong khi phản ứng của chính quyền ông bị chỉ trích rộng rãi. Trump nói Biden chỉ trích quyết định đóng cửa biên giới với người đến từ Trung Cộng do đại dịch Covid-19 là “bài ngoại”. “Ông ấy bài ngoại, nhưng không phải vì ông ấy đóng cửa với người đến từ Trung Cộng”, Biden trả lời.
Biden bày tỏ hoài nghi về thời gian biểu triển khai vaccine Covid-19 của Trump. “Đây là người đã nói với mọi người rằng dịch bệnh sẽ kết thúc vào Lễ Phục sinh. Ông ấy không có kế hoạch rõ ràng”, Biden nói. Ứng viên đảng Dân chủ dự đoán Mỹ sắp bước vào một “mùa đông đen tối”, khi số ca mắc Covid-19 tăng lên ở hàng chục bang. Trump nói Biden chỉ trích quyết định đóng cửa biên giới với người đến từ Trung Cộng do đại dịch Covid-19 là “bài ngoại”. “Ông ấy bài ngoại, nhưng không phải vì ông ấy đóng cửa với người đến từ Trung Cộng”, Biden trả lời.
Biden bày tỏ hoài nghi về thời gian biểu triển khai vaccine Covid-19 của Trump. “Đây là người đã nói với mọi người rằng dịch bệnh sẽ kết thúc vào Lễ Phục sinh. Ông ấy không có kế hoạch rõ ràng”, Biden nói.
Ứng viên đảng Dân chủ dự đoán Mỹ sắp bước vào một “mùa đông đen tối”, khi số ca mắc Covid-19 tăng lên ở hàng chục bang. “Không, đó không phải một sự đảm bảo, nhưng tôi nghĩ nó sẽ có vào cuối năm nay”, Trump nói khi được người điều hành Kristen Welker hỏi tuyên bố rằng “vaccine Covid-19 sẽ được cung cấp trong những tuần tới” có phải một sự đảm bảo hay không. Welker lưu ý rằng các chuyên gia nhận định sẽ mất nhiều tháng trước khi vaccine được phổ biến rộng rãi và khẩu trang sẽ tiếp tục cần thiết vào năm 2021.
“Tôi nghĩ dòng thời gian của tôi sẽ chính xác hơn”, Trump nói.
Cuộc tranh luận chuyển sang chủ đề chủng tộc ở Mỹ, trong bối cảnh đất nước vừa trải qua nhiều tuần căng thẳng vì tình trạng phân biệt chủng tộc và bạo lực cảnh sát.
“Thực tế của vấn đề là có sự phân biệt chủng tộc có tổ chức ở Mỹ”, Biden nói.
Trump, người thường tránh sử dụng cụm từ “phân biệt chủng tộc có tổ chức’, phản ứng lại bằng cách lập luận rằng ông đã làm được nhiều việc cho người Mỹ gốc Phi hơn bất kỳ tổng thống nào kể từ thời Abraham Lincoln.
Biden chỉ trích Trump đã “hợp pháp hóa” Triều Tiên bằng cuộc gặp với lãnh đạo Kim Jong-un, cáo buộc Tổng thống Mỹ “có thái độ thân thiện với một kẻ côn đồ”.
Trump đáp lại bằng cách chế nhạo Barack Obama, nói rằng Kim không muốn gặp cựu tổng thống vì không thích Obama.
“Tôi có mối quan hệ rất tốt với ông ấy. Chúng tôi có mối quan hệ rất tốt. Và không có chiến tranh”, Trump nói. Biden cố gắng xoay chuyển khỏi những đòn công kích của Trump nhằm vào con trai Hunter bằng cách tập trung vào các vấn đề khác. “Có lý do ông ấy đưa ra tất cả những lời vô nghĩa này. Có một lý do. Ông ấy không muốn nói về những vấn đề thực chất”, Biden nói.
Biden công kích Trump về mối quan hệ này. “Ông ấy nói về người bạn tốt là kẻ côn đồ của ông ấy. Họ có những hỏa tiễn uy lực hơn, có thể tiếp cận lãnh thổ Mỹ dễ dàng hơn những gì họ làm trước đây”, Biden đáp lại.
Ứng viên đảng Dân chủ cũng nói rằng ông chỉ gặp lãnh đạo Triều Tiên với điều kiện Kim Jong-un đồng ý giảm năng lực hạt nhân và “bán đảo Triều Tiên nên là khu vực phi hạt nhân”. “Có mối quan hệ tốt với lãnh đạo của các quốc gia khác là một điều tốt”, Trump lập luận, trong khi Biden đáp lại: “Điều đó giống như nói rằng chúng ta có mối quan hệ tốt đẹp với Hitler trước khi ông ta thực sự xâm lược châu Âu.
Trump cáo buộc Hạ viện chỉ cứu trợ các bang Dân chủ
“Đó thực sự là một gói cứu trợ lớn cho các thành phố và bang của đảng Dân chủ đang được điều hành một cách tồi tệ”, Trump nói, đề cập gói cứu trợ được Hạ viện thông qua hồi đầu năm nay.
Biden chỉ trích Trump vì cáo buộc này. “Tôi đang tranh cử với tư cách là một đảng viên Dân chủ đầy tự hào, nhưng tôi sẽ trở thành tổng thống Mỹ. Tôi không thấy bang xanh hay bang đỏ. Những gì tôi thấy là nước Mỹ, là Hợp chúng quốc Hoa Kỳ”, Biden cho hay.
Trump tuyên bố ông không muốn chi thêm ngân sách cứu trợ Covid-19 liên bang để giúp đỡ các thành phố, bang “Dân chủ”. Tuy nhiên, trong số này có các bang chiến trường như Pennsylvania, Michigan và Wisconsin, tất cả đều bầu cho thống đốc Dân chủ trong cuộc bầu cử giữa kỳ năm 2018 và đóng vai trò rất quan trọng trong cuộc bầu cử tới đây.
Tổng thống Mỹ cáo buộc đối thủ không có quan điểm nhất quán về khai thác dầu từ đá phiến, đánh dấu lần đầu hai ứng viên đề cập vấn đề có liên quan đến biến đổi khí hậu. Biden từng nhiều lần khẳng định sẽ không cấm khai thác dầu từ đá phiến, phương thức thúc đẩy ngành khí tự nhiên của Mỹ và cũng là ngành công nghiệp rất quan trọng với nhiều bang chiến trường như Pennsylvania. Dù kêu gọi cắt giảm khí thải trước năm 2050, Biden chưa đặt thời gian biểu loại bỏ ngành khí tự nhiên, một trong những yếu tố gây ảnh hưởng lớn đến khí hậu.
Khi Biden tìm cách chuyển hướng công kích nhằm vào Hunter bằng cách nói về các gia đình trung lưu Mỹ đang gặp khó khăn, Trump nhanh chóng chỉ trích và thậm chí chế nhạo cách Biden nhìn vào máy quay.
“Đó là một tuyên bố chính trị điển hình”, Trump nói, thêm rằng chiến thuật này là điều mà một chính trị gia điển hình luôn làm. “Tôi không phải là một chính trị gia điển hình. Đó là lý do tôi được bầu. Hãy rời khỏi chủ đề về Trung Cộng, chúng ta hãy ngồi nói chuyện quanh bàn. Cố lên, Joe, ông có thể làm tốt hơn nữa”.
Tổng thống Mỹ cho rằng đảng Cộng hòa của ông sẽ giành chiến thắng tại Hạ viện, hiện do đảng Dân chủ kiểm soát, trong cuộc bầu cử ngày 3/11. Dự đoán này trái ngược với nhận định các chuyên gia bầu cử. Đảng Dân chủ giành Hạ viện từ phe Cộng hòa trong cuộc bầu cử giữa kỳ năm 2018 và sẵn sàng mở rộng đa số ghế trong cuộc bầu cử tháng tới.
Biden cho biết ông sẽ lập Obamacare cộng với một lựa chọn công khai, gọi kế hoạch của ông là “Bidencare”. Ứng viên đảng Dân chủ cũng nhấn mạnh ông ủng hộ bảo hiểm tư nhân, khác với một số đối thủ chính trước đây của mình.
“Chăm sóc sức khỏe không phải là đặc quyền, đó là quyền. Mọi người nên có quyền được chăm sóc sức khỏe hợp lý”, Biden nói.
Lặp lại bình luận của mình trong chương trình “60 phút”, Trump nói ông hy vọng Tóa án Tối cao sẽ hủy bỏ Đạo luật Chăm sóc Sức khỏe Giá cả phải chăng (ACA), còn được gọi là Obamacare.”Obamacare chẳng có gì tốt”, Trump nói. “Những gì chúng tôi muốn làm là chấm dứt nó”.
Chính quyền Trump ủng hộ một vụ kiện ra Tòa án Tối cao nhằm dẫn đến việc hủy bỏ ACA.Trump từ tháng 1/2017 đã cam kết thay thế ACA bằng một “chương trình chăm sóc y tế lớn, đẹp đẽ”, tuyên bố sẽ cung cấp “bảo hiểm cho mọi người”.
Hồi tháng 7, Trump nói với Fox News rằng ông sẽ ký một chương trình chăm sóc y tế mới trong hai tuần và đề nghị người ủng hộ không lo lắng về việc hủy bỏ ACA, vì chương trình của ông sẽ bảo vệ những quyền lợi mà họ đã được hưởng trước đây. Đến tháng 8, ông nói tại một cuộc họp báo rằng chương trình này sẽ được thông qua vào cuối tháng.
Nhìn vào máy quay, ứng viên đảng Dân chủ nói thêm: “Đó không phải về gia đình ông ấy và gia đình tôi. Đó là về gia đình của bạn, gia đình của bạn đang bị tổn thương nặng nề”.
