Trần Mạnh Trác
Dù cho ai thắng cuộc vào Toà Bạch Cung, thì hậu quả cuả cuộc Bầu cử toàn bộ 2020 này đã thể hiện trong 2 lãnh vực: một là sự mất lòng tin ở hệ thống truyền thông Mỹ thiên vị, và hai là sự thoái trào cuả đảng Dân Chủ.
1 Thất bại về thăm dò dư luận của giới truyền thông:
Tuy chúng ta chưa biết hết toàn bộ những kẻ chiến thắng trong cuộc bầu cử này (chức Tổng thống, tất cả các ghế dân biểu và 1/3 thượng viện) nhưng kẻ thất bại thê thảm nhất thì đã rõ ràng rồi, đó là giới truyền thông và cách riêng là ngành công nghiệp thăm dò dư luận cử tri.
Nhà thăm dò kỳ cựu của đảng Cộng hòa là Frank Luntz nói với Fox News vào sáng thứ Tư rằng “không thể tha thứ được” khi các cuộc điều tra dư luận lại đánh giá thấp sự ủng hộ của ông Trump.
Tệ hơn nữa là lần này, không chỉ các cuộc thăm dò cấp tiểu bang đã sai mà thôi, mà ngay cả con số trung bình trên toàn quốc cũng sai nốt.
Nhớ lại việc thăm dò dư luận thiên vị ho bà Clinton đã bị chỉ trích sau chiến thắng lịch sử năm 2016 của ông Trump.
Nhưng dù sao thì cuộc thăm dò cấp quốc gia vào năm 2016 đó đã thực sự đạt được gần tiêu chuẩn. Nghiã là cuộc khảo sát quốc gia cuối cùng mà RealClearPolitics tổng hợp cho thấy bà Hillary Clinton hơn ông Trump 3,2 điểm, mà quả là như thế, bà ta đã giành được một số phiếu phổ thông toàn quốc lớn hơn ông Trump 2,1 điểm. Bà ta chỉ thua vì phiếu Cử Tri Đoàn.
Lần này thì khác, trước cuộc bầu cử hôm thứ Ba, các cuộc khảo sát quốc gia cho thấy ông Biden sẽ thắng với một số điểm khổng lồ là 7,2 điểm. Nhưng với lần kiểm tra vào sáng thứ Tư ngay sau cuộc bầu cử, thì ông Biden đã kém ông Trump1,6 điểm toàn quốc. Dĩ nhiên cuộc kiểm phiếu còn chưa kết thúc và con số ấy có thể thay đổi, nhưng chắc chắn con số sai lầm lên đến 8.8 % (7.2 + 1.6) thì là quá sức tưởng tượng cho những hãng thăm dò mệnh danh là chuyên nghiệp… hoặc tiên liêu sai khá cao tại Florida là bằng chứng khi vài ngày trước cho rằng Biden dẫn trước khá xa tại đây.
Không những thế, các cuộc khảo sát nhỏ ở cấp địa phương cũng vậy, sự sai lầm là quá lớn và đồng loạt, đáng xấu hổ.
Lấy một thí dụ ở Florida làm điển hình, trung bình các cuộc khảo sát công khai cuối cùng trước cuộc bầu cử do RealClearPolitics tổng hợp cho thấy cựu phó tổng thống Biden có lợi thế 9 điểm. Nhưng kết quả chính thức cho thấy ông Trump chiến thắng với lợi thế 3.4. Các cuộc khảo sát đã sai với một con số khổng lồ là 12.4% (9+3.4), một con số không thể nào tha thứ được.
Vậy tại sao các cuộc thăm dò dư luận lại một lần nữa đánh giá thấp sự ủng hộ của Trump?
“Những người thăm dò ý kiến, và sự dàn xếp các câu hỏi, ngụ ý rằng những ai ủng hộ ông Trump là thấp kém. Cho nên những người cuả ông Trump cảm thấy như là một vinh dự khi từ chối hợp tác hoặc “chọc gậy bánh xe” các cuộc phỏng vấn. Do đó, việc đo lường mức độ ủng hộ dành cho ông Trump là một việc khó khăn ”, theo ông Luntz. “Nhưng để cho sai lầm tới hai lần liên tiếp với mức độ quá lớn thì không thể tha thứ.”
2 Thời điểm khởi đầu suy thoái cuả đảng Dân chủ
Đêm thứ Ba vừa qua là một lời cảnh tỉnh lớn đối với các đảng viên Dân chủ trong quốc hội và có thể mở màn cho một cuộc chiến đẫm máu trong nội bộ đảng.
Theo ông Matt Gorman thì cho dù người làm chủ toà Bạch Cung là ông Trump hay ông Biden, các đảng viên đảng Dân chủ vẫn sẽ phải đối mặt với một tính toán không giống bất kỳ điều gì họ đã có trong một thế hệ
Với một ngân phiếu chi tiêu nửa tỷ đô la cho những ngày cuối cùng cuả cuộc vận động tranh cử, các đảng viên Dân chủ đã vênh váo huýt sáo khi nghĩ rằng họ sẽ giành lại Thượng viện và tăng thêm đa số ở Hạ viện. Họ tiên đoán sẽ là một “cơn sóng thần màu xanh” tràn ngập khắp nơi đất nước để xây dựng lên một thời đại huy hoàng cấp tiến mới.
Nhưng hôm nay ở khắp khuôn viên cuả điện Capitol, cuộc nói chuyện đang trở nên gay gắt về việc như thế nào mà việc giành các ghế dân cử đã bị chùn lại trước những thành công cuả đảng Cộng hòa, đã không lật đổ các ghế Thượng viện và lại mất đi những ghế Hạ viện vốn là cuả Dân Chủ, từ các bang California cho đến Florida, có lẽ sẽ còn hơn thế nữa.
Trên thượng viện, chiến lược của Dân chủ được xây dựng từ một sự tự tin tối cao đến nỗi họ cho rằng chẳng cần phải làm gì cả, trừ việc “chạy cho hết giờ” để có một chiến thắng dễ dàng.
Đối lại, các đảng viên Cộng hòa như Thượng nghị sĩ Susan Collins ở Maine, Thượng nghị sĩ Steve Daines ở Montana, và Thượng nghị sĩ Thom Tillis ở Bắc Carolina đã làm việc không ngừng. Và trong khi các phương tiện truyền thông cấp tiến cho rằng họ không còn lối sống, thì mỗi người trong số họ đã giành được chiến thắng và nhờ đó, đã duy trì được đa số Thượng viện của Đảng Cộng hòa.
Cũng thế tại điện Capitol, cái lo lắng hàng đầu cuả Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi đã là xắp xếp chức vụ cho các đảng viên Dân chủ mới mà bà mong đợi sẽ chào đón. Nhưng đêm thứ ba lại là một một đêm đầy ác mộng cuả bà ta.
Đảng Cộng hòa đã mạnh mẽ – nhiều người trong số họ là phụ nữ – đã hạ ván các đối thủ Dân chủ, lật được ít nhất là 6 ghế, và có thể nhiều hơn nữa. Một ngạc nhiên thú vị là nữ dân biểu Dân chủ phụ trách việc chia các ghế Hạ viện, bà Cheri Bustos, D-Ill., đang vất vả lo lắng không biết có thể giữ được ghế của riêng mình hay không vào sáng thứ Tư.
Tương lai chính trị cuả đảng Dân chủ
Việc không giành được đa số Thượng viện sẽ là một trở ngại lớn cho ông Biden nếu ông ta thắng. Những lời hứa về cấp quĩ cho phá thai, tăng thẩm phán ở toà án tối cao, bổ nhiệm quan toà và quan chức cấp tiến vv.. sẽ thất bại, tạo ra một chính quyền què quặt.
Nhưng câu hỏi quan trọng hơn sẽ là việc gì sẽ xảy ra cho đảng Dân chủ khi họ thất bại không giành được đa số ở Thượng viện và mất đi nhiều ghế ở Hạ viện?
Chúng ta đã có một kinh nghiệm với đảng Cộng hòa vào những năm 2010 khi họ cũng gặp một hoàn cảnh như thế này, là một cánh gọi là Freedom Caucus đã được hình thành và liên tục tranh chấp với cánh đa số của Cộng hoà. Do đó các nhà lãnh đạo đảng không còn rảnh tay để lo việc quốc sự mà luôn luôn phải bận tâm để cân bằng cả hai cánh trong một cuộc nội chiến trong đảng.
Như vậy, với những thất bại hôm nay, người ta có thể sẽ thấy Thượng nghị sĩ Bernie Sanders, I-Vt., Và thành viên “biệt đội” là dân biểu Alexandria Ocasio-Cortez, DN.Y. (AOC), gây áp lực lên các ông Schumer (lãnh tụ thiểu số thượng viện) và bà Pelosi để đưa đảng Dân chủ ngã xa hơn về ‘cánh tả’.
Và một điểm cá nhân cần chú ý (mà không còn là một bí ẩn gì cả) đó là việc AOC đang để mắt vào cái ghế cuả chính ông Schumer vào năm 2022 tới đây. Sự tồn tại chính trị và là ưu tiên số 1 của ông Schumer là phải loại cho bằng được ‘nữ quái’ này.
Đảng Dân chủ sắp có cơ hội tìm hiểu cái cảm giác ‘nội chiến’ này.
