Hôm 3/12, chính phủ TT Trump đã thêm SMIC, nhà sản xuất vi mạch bán dẫn hàng đầu và CNOOC, tập đoàn dầu mỏ khổng lồ của Trung Quốc vào danh sách đen về các công ty có liên hệ với quân đội Trung Cộng.

Bộ Quốc phòng đã chỉ định bổ sung tổng cộng 4 công ty do quân đội Trung Cộng sở hữu hoặc kiểm soát, bao gồm Công ty TNHH Công nghệ Xây dựng Trung Quốc và Công ty Tư vấn Kỹ thuật Quốc tế Trung Quốc.

Động thái này, được công bố đầu tiên bởi Reuters vào Chủ nhật (29/11), khiến danh sách đen lên tới 35 công ty. Mặc dù ban đầu danh sách không kích hoạt bất kỳ hình phạt nào, nhưng một lệnh hành pháp gần đây của Tổng thống Donald Trump sẽ ngăn các nhà đầu tư Hoa Kỳ mua chứng khoán của các công ty này từ đầu năm tới.

Lệnh này nhằm ngăn chặn nguồn vốn của Hoa Kỳ được dùng để tài trợ cho sự phát triển quân sự của Trung Cộng. Lệnh này cho biết, Bắc Kinh rõ ràng đã sử dụng các công ty tư nhân để hỗ trợ các hoạt động quân sự và tình báo theo chiến lược “hợp nhất dân sự-quân sự.”

Về phía Bắc Kinh, phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao tuyên bố chính phủ phản đối bản danh sách đen mới. “Hoa Kỳ nên ngừng lạm dụng quyền lực quốc gia và các khái niệm an ninh quốc gia để trấn áp các công ty nước ngoài,” bà Hoa Xuân Oánh nói trong một cuộc họp báo thường kỳ hôm thứ Sáu (4/12).

Trong một tuyên bố về thị trường chứng khoán, SMIC cho biết họ phản đối mạnh mẽ quyết định này, vốn phản ánh sự hiểu lầm cơ bản của chính phủ Hoa Kỳ về các mối liên hệ trong hoạt động kinh doanh và công nghệ của họ.

Công ty này cũng cho biết sẽ không có tác động gì lớn từ việc nó được bổ sung vào danh sách đen. Vào buổi chiều hôm thứ Sáu, phiên giao dịch đã tiếp tục sau khi bị tạm ngừng, và kết thúc phiên giao dịch hôm đó, cổ phiếu ở Hồng Kông của công ty này đã giảm 5.4%.

CNOOC, với tên chính thức là Tổng công ty Dầu khí Hải dương Trung Quốc, cho biết họ “rất kinh ngạc và hối hận” khi được thêm vào danh sách. Trong một tuyên bố trên trang web của mình, công ty này cho biết, động thái của Hoa Kỳ là dựa trên “thông tin sai lệch và không chính xác.”

Trong một hồ sơ trao đổi, CNOOC Ltd, công ty con được niêm yết của CNOOC, vốn thuộc sở hữu của Trung Cộng, cho biết họ đang đánh giá tác động của tình hình đối với tập đoàn và sẽ theo dõi chặt chẽ các diễn biến. Cổ phiếu của CNOOC Ltd đã giảm gần 14% sau bản tin hôm Chủ nhật của Reuters và giảm 3.9% khi kết thúc phiên giao dịch hôm thứ Sáu.

SMIC, vốn phụ thuộc nhiều vào thiết bị từ các nhà cung cấp Hoa Kỳ đã có mặt tại Hoa Thịnh Đốn. Vào tháng 9, sau kết luận có “rủi ro không thể chấp nhận được” khi các thiết bị được cung cấp cho SMIC có thể được sử dụng cho mục đích quân sự, Bộ Thương mại Hoa Kỳ đã thông báo cho một số công ty rằng họ cần phải có giấy phép trước khi cung cấp hàng hóa và dịch vụ cho SMIC.

Biện pháp này cũng là một phần trong nỗ lực rộng lớn hơn của Hoa Thịnh Đốn nhằm vào mục tiêu mà họ coi là nỗ lực của Bắc Kinh trong việc lợi dụng các tập đoàn công nghệ dân sự mới nổi cho mục đích quân sự.

Được quy định theo luật năm 1999, danh sách “Các công ty quân sự của Trung Cộng” yêu cầu Ngũ Giác Đài biên soạn danh mục các công ty “thuộc sở hữu hoặc kiểm soát” của Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc, nhưng Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ vào năm 2020 mới biên soạn. Trong năm nay, những gã khổng lồ như Hikvision, China Telecom và China Mobile đã được thêm vào danh sách đen.

Được đưa tin đầu tiên bởi Reuters, vào tháng 11, Tòa Bạch Ốc đã công bố một lệnh hành pháp, nhằm tìm cách trừng phạt các công ty trong danh sách đen bằng cách cấm các nhà đầu tư Hoa Kỳ mua chứng khoán của các công ty này, kể từ tháng 11/2021.

Bản tin của Reuters tiết lộ, các tập đoàn quản lý tài sản hàng đầu của Hoa Kỳ là tập đoàn Vanguard và tập đoàn BlackRock Inc, với mỗi tập đoàn sở hữu khoảng 1% cổ phần của CNOOC Ltd, công ty con được niêm yết của CNOOC và cùng sở hữu khoảng 4% cổ phiếu đang lưu hành của SMIC.

Quốc hội và chính phủ TT Trump ngày càng tìm cách hạn chế khả năng tiếp cận thị trường Hoa Kỳ của các công ty Trung Quốc không tuân thủ các quy tắc mà các đối thủ Hoa Kỳ phải đối mặt, ngay cả khi điều đó có nghĩa là chống lại Wall Street.

Hôm thứ Tư (2/12), Hạ viện Hoa Kỳ đã thông qua luật loại bỏ các công ty Trung Quốc khỏi các sàn giao dịch chứng khoán của Hoa Kỳ nếu họ không tuân thủ đầy đủ các quy tắc kiểm toán của nước này, mang lại cho TT Trump một công cụ nữa để đe dọa Bắc Kinh.

Theo Reuters
Từ Huệ biên dịch – etviet