Trang cover Báo NVTB
Đã lâu lắm rồi, tôi thường có dịp lân la vào phòng chủ nhiệm hoặc biên tập, nhìn vào một vài tờ báo Mỹ, quen biết ít hay nhiều, hay tự ghé mắt hỏi hỏi xem cấu trúc điều hành thế nào. Tôi biết và nhà báo – chủ bút Eric Seigliano trên 35 năm cũng từng có nhận xét đó.
Dĩ nhiên là ông chủ nhiệm có trăm thứ việc lớn đến không ngờ để lo toan, không dính tới việc trình bày, nhưng một trong những công việc cần ngó mắt tới – chính là một trang bìa (cover) tờ báo sắp phát hành.
Có khi cả thêm tuần kế tiếp, vị chủ bút hay người phụ trách đã trình bày sẵn “ma-két”, ngày trước thì là viết tay, dán hình. Thời bây giờ thì là màn ảnh lại càng rõ hơn. Tin gì, hình gì – không phải là có ngay (và khởi sự trong ngày – như các báo nhỏ nói riêng, hay các báo tuần Việt ngữ. Có đôi khi đợi đến vài giờ chót mới bắt tay vào việc.
Thế đấy, riêng tôi muốn đề nghị những người phụ trách có khái niệm như thế.
Tình hình bầu cử năm 2020 tại Hoa Kỳ kết quả đăng quang cho ai thật khó lường, thật chủ quan, thật quyết liệt như một tôn giáo. Rất khó cho việc trung hòa. Tôi ít khi nói chuyện với ai về “Đảng Xanh – Đảng Đỏ”, và dĩ nhiên cũng không được thể hiện tinh thần “bias” ngả hẳn về một phía thiên vị như “Big Tech – Media” từ vài năm gần đây.
Nhớ lại phim Indochine, tôi nhớ một vài hình ảnh câu chuyện trong quá khứ đã đọc, đã xem, đã rung động. Một nhóm nữ tư áo dòng Mến Thánh Giá VN, hoặc một dòng tu nào đó của Âu Mỹ, tham gia rally ngày 6-1 tại Hoa Thịnh Đốn, có người nói đó là thiên vị …
Trang bìa cho số báo thể hiện hình ảnh lịch sử Hoa Kỳ, chưa từng có từ lập quốc của các đấng tổ phụ viết ra trang Hiến Pháp. Những hình ảnh hào hung và lá quốc kỳ tươi đẹp, thay vị nổi bật nhân vật, làm sẵn từ sớm (trình bày bìa, các trang chính) và chuẩn bị hình ảnh các tin ưu tiên cho trang cover.
NVTB là một tờ báo có thời gian kéo dài vài năm một tuần ra hai số, nay là báo tuần địa phương, tin và ảnh trong vùng là chính. Bao giờ cũng phải có những tin không thể thiếu của vùng địa phương mà tờ báo phục vụ.
Chính vậy số báo mà tôi hân hạnh góp công sức có hai tin địa phương, với ảnh chụp từ địa phương Seattle do chính nhân viên hoặc thân hữu của báo mình chụp, giảm thiểu copyright. Bên góc trái trên cùng là dòng tít đỏ “Lưỡng Viện Quốc Hội họp quyết định: Có đồng ý hay phản đối việc phiếu Cử Tri Đoàn”. “Cựu PTT Biden sẽ là tổng thống ngày 20-1? Bên dưới có hai tấm hình lấy từ thông tin của một người (bên thua) đi rally chụp rất tự nhiên, tuần hành tại Hoa Thịnh Đốn, như đang đi cầu nguyện hành hương …
Và trên vị trí trang trọng nhất, một thiếu nữ đang cố kềm lấy lá Quốc Kỳ đang phần phật reo mừng trong gió. Không rõ mặt, không rõ chính kiến của một người cũng yêu nước theo cách của họ. Dĩ nhiên là phải có hình vị tổng thống tân cử và phu nhân trong ngày lễ. Còn lại hai hình lớn về sinh hoạt địa phương. Hình là hình thật đang diễn ra thường nhật, hoặc bất chợt xảy ra, để minh họa cho những gì đang xảy ra, nhưng chú thích là còn biến đổi theo tin mới, bằng óc suy xét phán đoán. Đường lối của tòa soạn mong ước là chia sẻ với độc giả. Cũng là hình Seattle phố Việt về đêm với những tin và định hướng có chủ truong và nhắm vào nhiều giới.
Sau Covid, biên tập những trang báo: Không còn là đến phòng làm việc – Bắt đầu ngồi soạn viết một chủ đề: điều tra, phóng sự – mà nó phải được dàn trải từ trước đó – tòa soạn chỉ là lúc kết thúc tin thay đổi tựa bài, dẫn nhập và kết thúc những chủ đích của tờ báo.
Lời dặn riêng cho Hoài Hương và Phương:
Cẩn thận để tránh những lỗi phạm, gây ấn tượng xấu, thành kiến lưu lại những năm sau đó.
Chú thích hình hoặc vài dòng tin hình, có thể là nơi bày tỏ quan điểm, nhận định của tờ báo, để giới thiệu độc giả vào đọc nội dung ở các trang trong.
Nếu vì tin thay đổi cho kịp giờ nhà in, có vấp phạm gây ngộ nhận về ý thức, hoặc một đoạn văn tối nghĩa tạo ngộ nhận, không gì hơn là sau đó tham khảo ý kiến để làm sáng tỏ hơn, tránh để phải “cáo lỗi”.
