Lần đầu tiên, một quả thận của heo được ghép thành công vào cơ thể người, mà không xảy ra hiện tượng đào thải tức thời nào từ hệ miễn dịch.
Đây là một bước tiến quan trọng có thể giúp giải quyết tình trạng thiếu hụt nội tạng người trong việc cấy ghép.
Trung tâm y tế học thuật NYU Langone Health (trực thuộc ĐH New York) tại thành phố New York, Hoa Kỳ, đã sử dụng quả thận từ một con heo biến đổi gen, vì vậy các phần mô của heo không còn chứa phân tử gây kích hoạt sự đào thải tức thì từ cơ thể.
Người nhận là một bệnh nhân bị chết não, có dấu hiệu suy thận và gia đình cũng đã chấp thuận việc thí nghiệm này, trước khi bệnh nhân bị rút ống thở.
Trong 3 ngày, quả thận mới đã được ghép vào mạch máu của bệnh nhận và được duy trì bên ngoài cơ thể, giúp các nhà nghiên cứu có thể tiếp cận vào theo dõi.
Các kết quả xét nghiệm chức năng của quả thận cho thấy “nó hoạt động khá bình thường”, theo Tiến sĩ Robert Montgomery, người dẫn đầu cuộc nghiên cứu.
Quả thận này đã “tạo ra một lượng nước tiểu theo kỳ vọng” như từ một quả thận của con người khi được cấy ghép, Tiến sĩ Robert Montgomery nói.
Chỉ số creatinine bất thường trong cơ thể người nhận – một dấu hiệu cho thấy thận hoạt động không tốt – đã trở lại bình thường sau ca ghép, Tiến sĩ Robert cho biết.
Tại Mỹ, gần 107.000 người hiện đang chờ được ghép nội tạng, bao gồm hơn 90.000 người chờ được ghép thận, theo số liệu từ United Network for Organ Sharing. Thời gian chờ đợi ghép thận trung bình là từ 3 đến 5 năm.
Các nhà nghiên cứu đã làm việc trong hàng chục năm qua để xem xét khả năng cấy ghép cơ quan nội tạng của động vật cho người, tuy nhiên họ vẫn vấp phải chướng ngại đó là vấn đề đào thải tức thì từ cơ thể người.
Đội ngũ nghiên cứu của Tiến sĩ Montgomery đã thử nghiệm lấy carbohydrate trong gen của heo ra – đây là một dạng phân tử đường – hay còn gọi là glycan, alpha-gal, vốn có thể gây cản trở trong quá trình tiếp nhận nội tạng của cơ thể.
Loài heo biến đổi gen, gọi là GalSafe, do Tập đoàn United Therapeutics phát triển. Vào tháng 12/2020, Cục Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) đã phê duyệt sử dụng thịt heo này làm thực phẩm cho những người bị dị ứng với thịt và trong các liệu pháp chữa trị tiềm năng cho người.
Các sản phẩm y khoa phát triển từ heo sẽ cần được FDA phê duyệt trước khi được sử dụng trên người.
Các nhà nghiên cứu cũng đang cân nhắc liệu là loại heo GalSafe này có thể là một nguồn cho mọi thứ từ van tim cho đến mô da của các bệnh nhân.
Thử nghiệm ghép thận của Đại học New York có thể là bước đệm cho các thử nghiệm trên các bệnh nhân bị suy thận giai đoạn cuối, có lẽ trong vòng 1 đến 2 năm tới, Tiến sĩ Robert cho biết, bản thân ông là một người được ghép nội tạng.
Các thử nghiệm này có thể xem xét khả năng tiếp cận như một giải pháp ngắn hạn cho các bệnh nhân bị bệnh nặng cho đến khi có nội tạng cho người, hoặc một mô vĩnh viễn.
Thử nghiệm hiện tại chỉ bao gồm 1 lần ghép, và quả thận được giữ một chỗ chỉ trong 3 ngày, vì vậy bất kỳ thử nghiệm nào trong tương lai cũng có thể phát hiện ra các chướng ngại vật mới cần phải vượt qua, Tiến sĩ Montgomery cho biết.
Những người tham gia sẽ có thể là các bệnh nhân có khả năng nhận được thận người thấp và có tiên lượng thấp về sự thẩm tách.
“Đối với nhiều người trong số những bệnh nhân này, họ có tỷ lệ tử vong cao như một số loại bệnh ung thư, và chúng tôi sẵn sàng sử dụng thuốc mới hoặc xét nghiệm mới (đối với bệnh nhân ung thư) nếu có thể giúp họ sống thêm vài tháng,” ông Montgomery nói.
Các nhà nghiên cứu cũng đã làm việc với các chuyên gia về đạo đức y khoa, pháp lý và tôn giáo về ý tưởng này trước khi hỏi ý kiến gia đình để tạm thời ghép quả thận heo vào một bệnh nhân chết não, Tiến sĩ Montgomery nói thêm.
Nguồn: BBC tiếng Việt
