Thái Hóa Lộc
Cuộc tranh luận trực tiếp đầu tiên giữa hai ứng viên tổng thống Mỹ Donald Trump và Joe Biden diễn ra tại hội trường Đại học Case Western Reserve, thành phố Cleveland, tiểu bang Ohio vào lúc 9 giờ tối ngày 29/9 giờ địa phương, tức 8 giờ tối giờ Dallas.
Ủy ban tranh luận tổng thống Mỹ đã lựa chọn Chris Wallace, biên tập viên chương trình tin tức Fox News Sunday, đóng vai trò là người dẫn dắt cuộc tranh luận bao quát 6 chủ đề gồm hồ sơ của hai ứng viên, cuộc chiến đề cử thẩm phán Tòa án Tối cao liên bang thay bà Bader Ginsburg vừa mất, kinh tế, đại dịch Covid-19, vấn đề chủng tộc và bạo lực ở các thành phố cũng như tính toàn vẹn của bầu cử và hai ứng viên có 15 phút để tranh luận về mỗi chủ đề.
Theo Ủy ban tranh luận tổng thống, khác với trước kia, cuộc tranh luận năm nay giữa các ứng viên tổng thống không có phần phát biểu khai mạc. Hai ứng viên sẽ không bắt tay nhau, không đeo khẩu trang trên sân khấu, nhưng khán giả tham dự đều phải xét nghiệm Covid-19 từ trước.
Mặc dù đến thời điểm này hầu hết cử tri Mỹ có thể đã quyết định sẽ ủng hộ ứng viên nào, tuy nhiên vẫn có thể có những thay đổi vào phút chót sau các màn tranh luận của hai ứng viên. Theo khảo sát thực hiện từ ngày 22-24/9 của Reuters, khoảng 17% người ủng hộ của cả ông Trump và ông Biden nói rằng họ có thể thay đổi quyết định. Khoảng 9% hiện không ủng hộ ứng viên nào.
Ông Trump đã bỏ qua nhiều buổi tập dượt tranh luận với đội ngũ cố vấn và hiện giờ các phụ tá phải tận dụng khoảng thời gian trên các chuyến bay vận động hay công tác để giúp ông chuẩn bị cho phiên tranh luận.Trong khi nhiều người tỏ ra lo ngại về sự thiếu chuẩn bị này của ông Trump, các cố vấn cho biết, các cuộc họp báo gần như hàng ngày của ông với phóng viên có thể coi là sự tập dượt hiệu quả cho cuộc tranh luận. Tổng thống Trump nói rằng, ông không cần chuẩn bị nhiều cho cuộc tranh luận, mà chủ yếu dựa vào “trực giác”. “Tôi đã chuẩn bị hàng ngày bằng những công việc mà tôi đang làm”, ông Trump cho biết trong một cuộc trả lời phỏng vấn Fox News hồi đầu tháng. Trong khi nhiều người tỏ ra lo ngại về sự thiếu chuẩn bị này của ông Trump, các trợ lý cho biết, các cuộc họp báo gần như hàng ngày của ông với phóng viên có thể coi là sự tập dượt hiệu quả cho cuộc tranh luận. Ngoài ra, nhiều nguồn tin cho hay, ở hậu trường, ông Trump đã âm thầm nghiên cứu các video ghi lại phần thể hiện của ông Biden ở những lần tranh
luận trong chiến dịch tranh cử năm 2008 và 2012 để tìm ra điểm yếu hay sơ hở của đối thủ.
Về phía ứng viên Biden, theo nguồn tin của Washington Post, ông chỉ tập hợp một nhóm nhỏ cố vấn tham gia trực tiếp vào quá trình chuẩn bị cho cuộc tranh luận, trong đó có những người từng làm việc với ông hàng chục năm như cố vấn Ron Klain, Steve Ricchetti, Mike Donilon. Ông liên tục họp bàn với đội ngũ cố vấn bằng cả hình thức trực tiếp và trực tuyến.
Đội ngũ của ông nghiên cứu, phân tích chi tiết đến từng bình luận trên mạng xã hội của ông Trump về ông Biden cũng như phân tích những chủ đề mà Tổng thống có thể dùng để công kích đối thủ. Mặt khác, họ tin rằng, các chủ đề tranh luận sẽ cho phép ông Biden công kích những bước đi sai lầm nghiêm trọng nhất của ông Trump. Chiến lược mà các cố vấn của ông Biden đưa ra là ông Biden sẽ không tốn quá nhiều thời gian để “kiểm chứng” những phát ngôn của ông Trump trong cuộc tranh luận, mà đẩy vai trò này sang người dẫn dắt chương trình.
Cả hai ứng cử viên đã có màn tranh luận gay gắt, liên tục ngắt lời nhau trong 20 phút đầu tiên chương trình, khiến ông Chris Wallace biên tập viên Fox New người điều hợp chương trình rất vất vả trong việc dẫn dắt cuộc tranh luận theo đúng lịch trình…
Sau 90 phút tranh luận, thời gian dành cho ứng cử viên Donald Trump là 27 phút 21 giây và ứng cử viên Phó Tổng Thống Joe Biden là 27 phút 11 giây, chênh lệch 10 giây. Cả hai đã tranh luận đến giây phút cuối cùng trước khi người điều hợp chương trình tuyên bố kết thúc. Kết quả thắng thua trong cuộc tranh luận lần thứ nhất chưa thật sự hoàn toàn nghiêng về ứng cử viên nào. Cả hai đều không đạt được mục đích của mình vẫn trong cái nhìn chung là KẺ TÁM LẠNG NGƯỜI NỬA CÂN…
Theo nhà nghiên cứu về truyền thông Đại học Alabama, giáo sư Bill Benoit cho rằng “Các cuộc tranh luận đúng là làm thay đổi lựa chọn bỏ phiếu của một số cử tri, nhưng thường là chúng khiến cử tri củng cố quan điểm về một chiến dịch hơn. Tranh luận không phải là yếu tố đơn lẻ định đoạt một chiến dịch sẽ thua hay thắng, nhưng nó chắc chắn củng cố hoặc làm suy yếu một chiến dịch.
Theo cuộc thăm dò của Rasmussen vào giữa tháng 9 lại cho kết quả ông Trump dẫn trước ông Biden với 1 điểm phần trăm sít sao (47% so với 46%).
Trang Vox nhận xét ông Biden đã liên tục dẫn trước ông Trump trong các thăm dò kể từ khi Đảng Dân chủ mới bắt đầu quá trình đề cử ứng viên hồi cuối năm 2019. Với tình hình này, nhà báo David Axelrod của Đài CNN nhận định cuộc tranh luận đầu tiên giữa 2 ứng viên tổng thống Mỹ vào lúc 21h tối thứ ba ngày 29-9 là cơ hội tốt nhất – và có thể là cuối cùng – để ông Donald Trump lật ngược tình thế.
Bên cạnh đó, đây cũng là phép thử quan trọng nhất dành cho cựu phó tổng thống Biden. “Tôi cho rằng ông Biden không cần màn trình diễn hoàn hảo tối thứ ba, ông chỉ cần thể hiện mạch lạc và tràn đầy năng lượng. Còn với Tổng thống Trump, một cuộc tranh luận ngang cơ là chưa đủ, ông ấy cần phải tung cú knock-out”, nhà báo Axelrod nêu đánh giá.
Nhà bình luận chính trị Steve Kornacki của Đài NBC News cho rằng hiện uy tín chính trị của ông Trump thua các tổng thống đương nhiệm từng tái đắc cử trước đây, bao gồm Reagan, Clinton, George W. Bush và Obama, nhưng không có nghĩa ông không còn cơ hội nào.
“Thế đứng của ông Trump không yếu như 2 tổng thống từng thua cuộc là Bush (Cha) năm 1992 và Carter năm 1980. Cả hai người đó có tỉ lệ ủng hộ chỉ hơn 30%, trong khi tỉ lệ cho ông Trump hiện dao động 45%. Tôi nghĩ ông Trump đang kém hơn, nhưng chỉ cần cố gắng vài điểm phần trăm để lật ngược tình thế”, ông Kornacki nhận định.
Báo The Guardian (Anh) lưu ý mặc dù nhiều thứ không hay đã xảy ra trong năm vừa qua như dịch COVID-19 cướp đi hơn 200.000 sinh mạng ở Mỹ, kinh tế xuống dốc…, tỉ lệ cử tri đoàn ủng hộ ông Trump hầu như không đổi, dao động trong mức 42-43%.
Các cuộc tranh luận hai lần kế tiếp có lẽ sẽ hé lộ cho công chúng Mỹ bức tranh rõ ràng hơn KẺ THẮNG NGƯỜI THUA!
