Nhiều người vì mắc bệnh lý gan nhiễm mỡ đã quyết định chuyển sang ăn chay, hoặc ăn nhiều đồ chay và hoa quả hơn để giúp gan hồi phục, nhưng nếu ăn không đúng cách, thì gan vẫn sẽ bị nhiễm mỡ…
Gan nhiễm mỡ là gì
Chức năng quan trọng nhất của gan là chuyển hóa năng lượng cho cơ thể và thải độc. Khi bị suy yếu, chức năng gan sẽ giảm và chính gan cũng sẽ tích lũy độc tố. Trong đó, gan nhiễm mỡ – tình trạng mỡ bị tích lại quá nhiều trong gan – là một trong những bệnh lý phổ biến nhất.
Gan nhiễm mỡ có thể phân thành hai loại: (1) gan nhiễm mỡ có yếu tố cồn, và (2) gan nhiễm mỡ không cồn. Đối với loại thứ nhất, chất cồn trong cơ thể sẽ ức chế glycogen được giải phóng thành năng lượng. Glycogen bị tích tụ lâu ngày sẽ được chuyển hóa thành acid béo và tích mỡ ở trong gan.
Đối với loại thứ hai, gan bị quá tải bởi những chế độ ăn thiếu lành mạnh – ăn quá nhiều thịt, đồ ăn uống chế biến sẵn, đồ ăn quá nhiều đường hoặc dầu mỡ. Cả Đông Y và Tây Y đều nhìn nhận chế độ ăn là yếu tố quan trọng gây ra gan nhiễm mỡ, nhưng kể cả đồ ăn chay và hoa quả cũng có thể dẫn đến bệnh lý này.
Ăn chay và trái cây cũng có thể bị gan nhiễm mỡ
“Những người ăn chay có 20% nguy cơ bị gan nhiễm mỡ” – Giám đốc Tào Vĩnh Xương của phòng khám y học cổ truyền Đỉnh Xương cho biết.
Trước tiên, việc ăn chay sẽ làm giảm cảm giác no. Nhiều người ban đầu mỗi bữa chỉ ăn một bát cơm, những khi chuyển sang ăn chay thì đều tăng lên hai bát. Sự thay đổi này sẽ làm tăng lượng đường ở trong máu.
Mặt khác, các món chay hiện đại đã thay đổi rất nhiều. Gà chay, nem chay, chả chay… trong quá trình sản xuất thường cho thêm rất nhiều dầu mỡ và gia vị. Cách chế biến này không chỉ khiến hàm lượng calo của đồ chay tăng lên mà còn gây thiếu cân đối – nhiều chất béo nhưng lại ít dinh dưỡng hơn so với thịt thông thường.
Ngoài ra, mặc dù trái cây rất tốt cho sức khỏe nhưng không nên ăn quá nhiều. Trái cây có chứa đường, gan sẽ chuyển hóa đường ấy thành glycogen để dự trữ, nếu dư, glycogen sẽ biến thành axit béo.
Chúng ta cũng cần chú ý đến loại hoa quả mà mình ăn. Ví dụ quả bơ có chứa rất nhiều acid béo không bão hòa, mặc dù đây là những chất béo tốt nhưng vẫn có thể gây ra gan nhiễm mỡ.
Ăn chay thế nào để cải thiện gan nhiễm mỡ
Về nguyên tắc, để cải thiện gan nhiễm mỡ, cần phải loại bỏ nguyên nhân gây bệnh. Nên kiêng rượu hay đồ uống có cồn, chọn những thực phẩm ít đường và dầu mỡ, ăn nhiều hoa quả giàu vitamin và chất xơ. Không nên ăn quá nhiều, chỉ ăn vừa đủ.
Cụ thể hơn, bác sĩ Tào cho biết: nếu muốn bổ sung protein, người ăn chay có thể chọn đậu phụ hay các sản phẩm đậu nành tươi. Nên chọn các sản phẩm làm trực tiếp hoặc ít chế biến, chúng không chỉ ít calo mà còn tốt cho sức khỏe.
Đối với trái cây, ăn tối đa 2 đến 4 phần mỗi ngày, tương đương ⅘ của bát cơm. Nếu muốn ăn quả bơ, mỗi ngày nửa lát (200g) là đủ. Để thay cho rượu, bệnh nhân có thể bổ sung trà vào chế độ ăn để đẩy lùi gan nhiễm mỡ.
Một số loại trà đẩy lùi gan nhiễm mỡ
- Trà xanh, trà đen, trà phổ nhĩ, trà ô long: polyphenol trong trà, chất xơ và vitamin B phức hợp có thể giúp thúc đẩy quá trình trao đổi chất của cơ thể, giảm mỡ máu, làm mát gan và hỗ trợ tiêu hóa, giảm tích tụ mỡ trong gan.
- Trà hoa hòe: cải thiện tình trạng khí trệ huyết ứ, giúp lưu thông tuần hoàn máu.
- Trà kỷ tử cúc hoa: Những thay đổi bệnh lý của gan nhiễm mỡ sẽ được phản ánh qua mắt, kỷ tử và cúc hoa rất tốt cho mắt, giúp lưu thông máu trong gan. Nghiên cứu y học hiện đại cũng phát hiện ra rằng kỷ tử có thể bảo vệ gan, ngăn ngừa gan nhiễm mỡ.
- Trà Sơn tra, Quyết minh tử: có thể làm giảm mỡ máu và có tác dụng loại bỏ dầu mỡ hiệu quả, cải thiện gan nhiễm mỡ và hỗ trợ tiêu hóa chế độ ăn uống nhiều dầu mỡ. Tuy nhiên, sơn tra (táo mèo) có thể thúc đẩy quá trình tiết axit dạ dày, ăn nhiều dễ làm tổn thương dạ dày; quyết minh tử (hạt muồng) làm tăng nhu động đường tiêu hóa và trao đổi chất, những người tiêu hóa kém nên dùng theo hướng dẫn của bác sĩ.
- Hoàng kỳ: Những người có thể chất khí hư có thể cho thêm Hoàng kỳ vào các món ăn để bổ khí. Khi phần khí được bổ sung đầy đủ, thì chức năng chuyển hóa chất béo sẽ diễn ra tốt hơn.
- Trà xanh cúc hòe: Thường ngày, bạn cũng có thể pha một ấm trà xanh cúc hòe để loại bỏ mỡ trong gan.
Ngoài ra, nên làm việc điều độ, duy trì thói quen tập thể dục và nghỉ ngơi hợp lý, tránh thức khuya dẫn đến tổn thương gan.
Thiên Thanh
– Theo The Epoch Times.
