Hôm thứ Ba (12/01), Hạ viện Hoa Kỳ đã bỏ phiếu thông qua một nghị quyết kêu gọi Phó Tổng thống Mike Pence viện dẫn Tu chính án thứ 25 để loại bỏ Tổng thống Donald Trump khỏi nhiệm sở, mặc dù ông Pence đã từ chối áp lực phải làm như vậy.
Trong một cuộc bỏ phiếu với tỷ lệ 223-205, Hạ viện do Đảng Dân Chủ kiểm soát đã thông qua một nghị quyết kêu gọi Phó Tổng thống Pence viện dẫn tu chính án để tuyên bố Tổng thống Trump không có khả năng hoàn thành nhiệm vụ của mình.
Điều này xảy ra ngay sau khi ông Pence thông báo với Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi (Dân Chủ-California) trong một bức thư rằng ông không tin việc viện dẫn Tu chính án thứ 25 là vì lợi ích tốt nhất của quốc gia hoặc phù hợp với Hiến pháp.
“Trong khi chỉ còn tám ngày nữa là kết thúc nhiệm kỳ của Tổng thống, bà và Đảng Dân Chủ đang yêu cầu Nội các và tôi viện dẫn Tu chính án thứ 25,” ông viết. “Tôi không tin rằng một hành động như vậy là vì lợi ích tốt nhất của Quốc gia chúng ta hoặc phù hợp với Hiến pháp của chúng ta.”
“Tuần trước, tôi đã không nhượng bộ trước áp lực phải sử dụng quyền lực vượt quá thẩm quyền hiến định của mình để quyết định kết quả của cuộc bầu cử, và bây giờ tôi sẽ không nhượng bộ những nỗ lực trong Hạ viện để chơi trò chơi chính trị vào một thời điểm rất hệ trọng đối với sự tồn vong của Quốc gia chúng ta.”
Văn bản của nghị quyết đổ lỗi cho bài phát biểu của Tổng thống Trump trước đám đông người biểu tình vì vụ xâm phạm Điện Capitol vào tuần trước (hôm 06/01), khi bất ổn dân sự và các hành vi bạo lực diễn ra tại tòa nhà này phá hỏng hình tượng các cuộc biểu tình ôn hòa. Một nhóm những kẻ nổi loạn và một số ít người biểu tình vẫy cờ Hoa Kỳ và cờ Trump đã xông vào Điện Capitol một cách bất hợp pháp. Hỗn loạn tại hiện trường đã khiến ít nhất 5 người thiệt mạng, trong đó có 1 sỹ quan cảnh sát, và hàng chục cảnh sát khác bị thương.
Các thành viên Đảng Dân Chủ đang cố gắng luận tội Tổng thống Trump lần thứ hai, buộc tội ông ấy “kích động nổi dậy” trong các sự kiện tuần trước, theo nghị quyết luận tội.
Trước cuộc bạo loạn ngày 06/01, tổng thống đã phát biểu trước một đám đông ở thủ đô Hoa Thịnh Đốn, nơi ông nhắc lại những cáo buộc của mình về những bất thường và gian lận bầu cử, cũng như sự không hài lòng của ông với giới truyền thông và một số nhà lập pháp. Ông kêu gọi những người ủng hộ đến Điện Capitol, nhưng nhấn mạnh họ nên giữ hòa bình.
Bà Pelosi cho biết hành động của Tổng thống Trump “chứng tỏ sự bất lực tuyệt đối của ông ấy trong việc thực hiện các quyền hạn và nhiệm vụ cơ bản và cốt yếu nhất trong nhiệm kỳ của mình,” trong một bài phát biểu tại Hạ viện vào tối thứ Ba (12/01).
Trước đó vào cùng ngày, Tổng thống Trump đã phản ứng trước lời kêu gọi luận tội lần thứ hai, gọi đó là một phần trong chiến dịch lâu dài của Đảng Dân Chủ chống lại ông, điều đang làm dấy lên làn sóng phẫn nộ trong những người ủng hộ ông.
“Về bản luận tội, đó thực sự là sự tiếp nối của cuộc săn lùng phù thủy vĩ đại nhất trong lịch sử chính trị,” Tổng thống Trump nói. “Thật nực cười. Nó hoàn toàn ngớ ngẩn. Việc luận tội này đang gây ra sự phẫn nộ to lớn, và các vị đang làm điều đó, và nó thực sự là một điều khủng khiếp mà họ đang làm.”
Bà Pelosi trước đây đã nói với các đồng nghiệp trong một bức thư gần đây rằng nếu Phó Tổng thống Pence và đa số trong Nội các không viện dẫn Tu chính án thứ 25, thì các đảng viên Đảng Dân Chủ vẫn sẽ tiếp tục nỗ lực luận tội lần thứ hai.
Bà chủ tịch Hạ viện kể từ đó đã chỉ định chín người phụ trách luận tội của Hạ viện để trình bày vụ kiện của Hạ viện nhằm luận tội tổng thống trong một phiên tòa ở Thượng viện. Bà Pelosi không nói rõ khi nào Hạ viện sẽ gửi điều khoản luận tội lên Thượng viện.
Janita Kan
Lê Trường biên dịch – etviet