Khi đại dịch COVID-19 đợt thứ tư tái bùng phát tại Việt Nam từ cuối tháng 4, Bộ Y tế Việt Nam hôm 5 tháng 5 đã ra quyết định kéo dài thời gian cách ly tập trung từ 14 ngày lên 21 ngày đối với những người có tiếp xúc gần với các ca bệnh dương tính với SARS-CoV-2 và các trường hợp nhập cảnh vào Việt Nam. Bộ Trưởng Nguyễn Thanh Long cho biết Bộ Y Tế đi đến quyết định này sau khi tham khảo ý kiến của các chuyên gia, đánh giá lại diễn biến phức tạp với các biến chủng mới và thời gian ủ bệnh của COVID-19. Quyết định có hiệu lực áp dụng từ ngày 5 tháng 5.
Anh Thành Nguyễn, người đi chuyến bay từ Manila (Philippines) về Việt Nam hôm 28 tháng 4 cho biết quyết định kéo dài thời gian cách ly đã bị áp đặt đối với chuyến bay của anh, nhưng khi nhập cảnh Việt Nam tại Cảng Hàng không Quốc tế Cần Thơ anh mới hay:
“Ban đầu em nghĩ là chỉ phải đi 14 ngày thôi. Nhưng mà khi em vừa đặt chân xuống sân bay và bắt đầu vào khu cách ly thì có chỉ thị mới của Chính phủ là phải đi cách ly lên đến 21 ngày chứ không là 14 ngày nữa. Nhận được tin đó em thấy không vui rồi. Nhưng mà thôi, tình hình đất nước đang bị dịch thì em cũng chấp nhận, đó là cho chuyện bình thường”.
Khu cách ly đầu tiên: 7 ngày
Câu chuyện diễn tiến bình thường như anh nói khi từ ngày 29 tháng 4 anh và các hành khách cùng chuyến bay đã được đưa đến khu Chỉ huy Quân sự tỉnh Sóc Trăng. Ba người được bố trí ở trong một phòng và dùng chung một phòng vệ sinh, phòng tắm. Vật dụng cung cấp được gói sẵn gồm xà phòng các loại, chăn, mùng, gối, chiếu. Sau đúng một tuần tại đây, anh Thành cho biết mọi người được xét nghiệm COVID-19.
Anh kể lại: “Ngày mùng 5 tháng 5 mới chỉ được xét lần một. Sau khi có kết quả vào ngày đấy thì những người mà họ nói là an toàn, mấy chục người như vậy, họ cho đi lên xe buýt đến một điểm tiếp theo, là Binh đoàn Bộ binh 897”.
Khu cách ly thứ Nhì: 21 ngày
Tại khu Bộ binh 897, bắt đầu anh thấy có nhiều điều bất ổn:
“Sáu người một phòng ở bên Bộ binh 897 như vậy thì rất là bất tiện. Đã đông người rồi mà còn vệ sinh chung mấy chục người, thanh niên, chung một nhà tắm như kiểu nhà tắm của lính, chung nhà vệ sinh như vậy thì rất dễ lây chéo.”
Anh Thành cho rằng quyết định đổi chỗ cách ly từ một nơi khép kín ba người một phòng đến khu cách ly thứ nhì với sáu người một phòng là một quyết định sai lầm.
Sự việc mọi người tại khu Bộ bình 897 lo sợ đã đến. Sau 21 ngày tại đây, tức đã cách ly tổng cộng 28 ngày, một số người có kết quả xét nghiệm dương tính với SARS-CoV-2 và do đó cả nhóm bị cách ly thêm 21 ngày nữa:
“21 ngày nữa là thành 49 ngày.
Những người bị dương tính, tất cả những ai ở chung phòng của họ đều phải đi theo họ, ở lại thêm 21 ngày nữa. Còn những người phòng không có người bị dương tính mà vẫn ở chung một khu cách ly, chung một nhà vệ sinh, thì họ lại được tách riêng ra đi ra một nơi khác. Như vậy thì em thấy không hiệu quả về phòng, chống COVID vì không ai biết ai lây chéo với ai cả. Bây giờ có thể chưa phát tán ra nhưng đến khi phát tán ra thì nó lại thành một điểm dịch mới”.
Cách ly tập trung lây chéo, cả khu nổi cáu
Anh Thành cho biết sau bốn tuần cách ly, một số người đã bị ảnh hưởng về tâm lý rất nhiều, dường như muốn nổi loạn.
“Thực sự rất là kinh khủng.
Đi cách ly đến ngày thứ 21 thôi là nhiều người đã thấy là bị thần kinh. Họ rất dễ bị nổi cáu, bị xúc động quá. Có một số người có bố ở nhà bị ốm nặng, họ trèo lên nóc nhà làm những trò điên khùng.
Khi có những người bị lây chéo ở trong khu cách ly rồi thì mọi người mới bức xúc, bức xúc hơn một tuần rồi, gọi điện lên trên Sở Y tế, gọi điện lên trên Bộ Y tế. Chỉ có Bộ Y tế họ nghe máy thôi, còn Sở họ trả lời rất né tránh và có một thái độ tiếp nhận không được welcome (chào đón) lắm, tức không được nồng nhiệt lắm với những người đang phàn nàn về họ. Nhiều người gọi nhiều đến mức họ bị (cán bộ) đe dọa, là sẽ cho công an vào cuộc, điều tra này nọ”.
Đấu tranh để đòi được đi khu thứ ba: 21 ngày
Anh Thành cho biết, một số người to tiếng, làm gay gắt hoặc biết ăn nói khéo thì được về sớm hơn, 46 ngày thay vì 49 ngày. Cá nhân anh dù xét nghiệm âm tính nhưng đã chia phòng với người bị dương tính nên lại bị đi cách ly tiếp. Anh đã liên tục phàn nàn lên cấp trên cho đến Bộ Y tế và cuối cùng được chuyển đi một khu cách ly thứ ba, đảm bảo hơn về sức khỏe.
Đài Á Châu Tự Do đã liên lạc với nhiều số điện thoại thuộc Sở Y Tế và tỉnh Sóc Trăng để hỏi về vụ việc nhưng cũng bị ‘tránh né’ không được trả lời.
Anh Thành thắc mắc: “Em không hiểu mấy người lãnh đạo chỉ huy ở khu Bộ binh 897 đó lại phải lôi công an ra để làm gì? Hay là họ đã quen với việc sử dụng bạo lực, sử dụng những đe dọa đó để đàn áp những tiếng nói? Họ quen rồi”?
Anh tâm sự, tất cả mọi người trong nhóm một trăm mấy chục người bị cách ly tại khu Bộ binh 897 đã phải đấu tranh mới có được một số ‘nhượng bộ’:
“Nhờ có sự đấu tranh của nhiều người, tất cả mọi người đi cách ly ai cũng bức xúc hết. Thế là họ không có lấy được tiền cách ly, họ phải lún xuống. Họ phải nhường nhịn cho người đi cách ly, chỉ lấy tiền ăn thôi. Ở đến ngày nào thì lấy tiền ăn đến ngày đấy. Họ lấy tiền ăn, tiền phụ phí sinh hoạt đến 21 ngày thôi, sau 21 ngày họ không tính nữa”.
Anh Thành cho phóng viên RFA xem phiếu thu do Bộ Chỉ huy Quân Sự Sóc Trăng cấp, đề ngày 13 tháng 6, ngày anh được về nhà để tiếp tục cách ly thêm bảy ngày tại gia. Thu phí cách ly ghi rõ: Phần ăn 80.000 đồng một ngày nhân 46 ngày, cộng chi phí nhu cầu sinh hoạt 40.000 đồng một ngày nhân 21 ngày. Tổng cộng với một số thu phí khác tính ra là hơn 4,6 triệu đồng. Ngoài ra anh còn trả 700.000 đồng cho mỗi lần xét nghiệm, tổng cộng bảy lần là 4,9 triệu đồng.
“Nhân lên thì em mất khoảng 10 triệu”. -anh nói.
Ảnh hưởng kinh tế
Không những thế, trong thời gian cách ly tổng cộng là 53 ngày, tức hơn bảy tuần, anh Thành cho biết anh còn bị mất việc.
“Ảnh hưởng kinh tế em thấy khá cao vì đối với một số vùng, thu nhập để có được năm triệu một tháng thì họ cũng phải lao động đổ mồ hôi, trầy da tróc vẩy thì mới được mức lương như thế. Chưa kể tình hình bên ngoài về dịch COVID, sau khi đi cách ly về không có mấy công việc để làm, ai thuê gì thì làm đấy. Em thì bị mất việc vì đi cách ly quá lâu, người ta không đợi được để dành công việc đó cho em”.
Câu chuyện của anh Thành Nguyễn chỉ là một trường hợp nói lên những bất cập trong việc ngăn chặn đợt dịch COVID-19 lần thứ tư tại Việt Nam. Người nhập cảnh vào Việt Nam từ nước ngoài nếu có phương tiện cũng có thể chọn lựa cách ly ở khách sạn, như một nữ kỹ sư Việt Nam đi từ Nhật về hồi tháng tư đã làm. Cô chia sẻ qua tin nhắn về trải nghiệm của cô, chỉ kéo dài đúng 14 ngày:
“Do mỗi chuyến về nước, đều có người nhiễm cao, nên em nghĩ việc cách ly sẽ hạn chế tình trạng lây nhiễm trong cộng đồng.
Quy trình đón người, xét nghiệm, quản lý thì thực hiện nghiêm ngặt. Về việc cách ly khách sạn, phục vụ tương đối tốt, nhưng giá 18 triệu/ 15 ngày cách ly thì khá cao so với giá bình thường (gấp hai, ba lần). Trường hợp này dễ đăng kí về hơn, nhưng thật sự rất gấp mới về kiểu này, do tổng chi phí hết khoảng 40-50 triệu.
Về việc cách ly quân đội, đỡ tốn chi phí hơn (khoảng 30 triệu), nhưng do cách ly tập trung nên tình trạng lây nhiễm cao hơn. Nhưng các chuyến bay về kiểu này rất hạn chế, gây khó khăn cho tu nghiệp sinh, lao động, du học sinh nhưng đang hết hạn visa, buộc phải về nước”.
Có những trường hợp may mắn hơn, như đội tuyển bóng đá quốc gia Việt Nam khi về lại nước sau khi tham gia vòng loại thứ 2 World Cup 2022 tại Các tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất. Bộ Y tế Việt Nam hôm 16 tháng 6 đã chính thức có văn bản cho rút ngắn thời gian cách ly đối với đội tuyển từ 21 ngày xuống còn bảy ngày.
Theo RFA
